Рубрика: P harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

PREFERENSIAL TARTIB — bir davlatdan ikkinchi davlatga beriladigan, ammo uchinchi davlatga joriy etilmaydigan alohida imtiyozli va intizomli tartib. Ko’pincha chetdan keltirilgan tovarlarga qo’yiladigan bojlami kamaytirish, tashqi savdo muomalalarini imtiyozli kreditlash … Read More

PETTI VILYAM (1623-1687) — Angliya klassik iqtisodiy maktabining asoschisi, merkantilizmni inkor etgan, boylikning asosi ishlab chiqarishda, degan fikrni ilgari surgan, “mehnat boylikning otasi, yer esa uning onasidir” degan iborani qo’llagan. … Read More

PETTI UILYAM — (1623-1687) ineliz iatisodchisi, klassik iqtisodiyot nazariyasi vakili, mehnat qiymati nazariyasi asoschisi. Uning iqtisodiy qarashlari “Soliqlar va yig’imlar xususida traktat” (1662), “Siyosiy arifmetika” (1676) kabi asarlarida o’z aksini … Read More

PATENT — (lot. “patents” guvohnoma, yorliq) -1 ) xususiy tarzda tadbirkorlikning biror-bir turi bilan shug’ullanishga ruxsat beruvchi guvohnoma, tegishli hujjatlar asosida moliya organlari tomonidan beriladi; 2) ilmiy kashfiyot va ixtiroga … Read More

PASSIVLAR — boshqa birlik oldidagi majburiyat. Passivlar tasnifi aktivlar tasnifi bilan deyarli bir xil. Asosiy farq aktivdagi monetar oltin boshqalar uchun passiv bo’lmaydi. Bundan tashqari, aktivdagi debitorlik majburiyati (qarzi), berilgan … Read More

PENYA — fuqarolik huquqida jazo choralari (jarima)ning ko’rinishlaridan biri, qonun yoki shartnomaga muvofiq to’lovlar muddatini buzganlik uchun undiriladigan moliyaviy jazoning shakli. Uning miqdori qonunga ko’ra to’lovning har bir kechiktirilgan kuni … Read More

PENSIYA — 1) fuqarolar keksalik yoshiga yetganda yoki mehnat qilish qobiliyatini yo’qotgan taqdirda oladigan pul ta’minoti; 2) mehnat stajiga ko’ra qo’Iga kiritilgan huquq, ijtimoiy nafaqa esa muhtojlarga davlat tomonidan ko’rsatiladigan … Read More

PASSIV — (lot. faolsiz) xolis turmoq, tushuntirish kabi so’zlarning ildizidan olingan. Tarixan bu atama dastlab faqat qarzga olingan mablag‘larga nisbatan, ya’ni uchinchi shaxslar oldidagi majburiyatlarga nisbatan qo’llanar edi. Bu bilan … Read More

PARIJ KLUBI — dunyoning asosiy (bosh) kreditor-davlatlari guruhi. Agar biror-bir qarzdor mamlakat o’z to’lov balansini balanslashtirishda qiyinchilikka duch kelib, XVF yordamida o’z iqtisodiyotini sog’lomlashtirish dasturini amalga oshirishga kirishsa, Parij klubi … Read More

PARETO OPTIMUM (PARETO SAMARADORLIK) — nematlarning shunday taqsimlanishiki, bunda biror kishining turmush farovonligini pasaytirmasdan boshqa kishining turmush farovonligini oshirib bo’lmaydi.