Рубрика: S harfi

SPIROXETOZLAR — odam va hayvonlarda patogen spiroxetalar ko’zg’atadigan, epidemiologiyasi va kli- nik ko’rinishi har xil infektsion ka- salliklar guruhi. Spiroxetalar uzun yoki kiska spirallardan iborat bo’lib, 60° gacha qizdirilganda darxol … Read More

Spiroxetalar (Spirochaetalos) bakteriyalar tartibi. Hujayrasining diametri 0,2—10,0, uz. 5-500 mkm, SPI- ral buralgan protoplazmatik tsilindr va uning devoridan iborat. Sirtdan ko’p qavatli qobiq, ya’ni qin bilan o’ralgan. Tsilindr bilan qin … Read More

Spirogira (Spirogyra) — kon’- yugatlar sinfiga mansub suvo’tlar tur- kumi. Chuchuk suvlarda keng tarqalgan. Iplari shoxlanmagan, 4-200 mkm ken- glikda, bir qator hujayralardan ibo- rat. Hujayralarida bittadan bir nechta- gacha … Read More

Spiritualizm (lot. Spiritualis ruhiy) —ruh voqelikning birlamchi asosi, materiyadan mustaqil mavjud bo’lgan alohida nomoddiy substantsiya deb hisoblovchi falsafiy qarash. falsa- fiy termin sifatida frantsuz olimi V. Kuzen (1792-1867) ishlatgan. Xudoning … Read More

Spikulalar (lot. Speculum — uchi, mut — nashtar) — 1) ayrim umurtqasizlarning ohak yoki krem- niydan iborat skelet elementlari. G’ovaktanlilar (1, 3, 4 va ko’p o’qli ig — nalar shaklida), … Read More

SPILITLAR (Yun. spilos — dog’, hol) — kuchli o’zgarishga uchragan ba- zalt tog’jinslari, suv osti vulkanla- ridan lavaning quyilishi natijasida hosil bo’lgan. Bu jinslarda dala shpati ikkilamchi albitdan iborat. S. … Read More

Spin (ing. spin — aylanmoq) — kvant tabiatga ega bo’lgan elementar zar- ralar impulsining xususiy momenti. Elementar zarralarning xususiy magnit momenti S. magnit momenti deb atala- Di. Atom yadrosi (va … Read More

Spinoza (Spinoza, d’Espinosa) be- nedikt (diniy ismi Barux) (1632. 24.11, Amsterdam — 1677.21.2, Gaaga) — ni- derland faylasufpanteisti. Ajdodi Portugaliyadan ko’chib kelgan yahudiylar edi. Ruhoniy bo’lish maqsadida iudaizm falsafasi va … Read More

Spiritizm (lot. spiritus — jon, ruh) — marhumlarning ruhi narigi du- nyoda yashashiga va u bilan kishilar (fol ko’rish, arvohlarni chaqirish va b. usul- lar bilan) muloqotda bo’lishiga ishonish. Uning … Read More

Spirillalar — spiralsimon yoki yoysimon bakteriyalar. O’lchami har xil (eni 0,6—0,8 dan 2-3 mkm gacha, uz. 1-3,2 mkm dan 30-50 mkm gacha). Spora hosil qilmaydi; grammusbat, harakatchan. Ba’zi turlari lab. … Read More