Shemaxaqal’a

Shemaxaqal’a — Xorazmning 13-14-asrlardagi yirik savdo-hunarmandchilik markazi xarobasi. Ustyurt platosining Janubi sharqida, ko’hna Urganchdan 50 kilometr g’arbda joylashgan. Barpo etilgan davri aniq belgilanmagan. S.P.Tolstov rahbarligidagi Xorazm arxeologiya-kompleks ekspeditsiyasi tomonidan 1946 … Read More

Shelda, Esko

Shelda, Esko — Yevropadagi daryo, Frantsiya, Belgiya va Niderlandiya hududlaridan oqadi. Uzunligi 450 kilometr, havzasining maydoni 35,5 ming km2. Flandriya tekisligi bo’ylab oqadi va estuariy hosil qilib, shim. dengizga quyiladi. … Read More

Sherdor madrasa

Sherdor madrasa — Samarqanddagi me’moriy yodgorlik (1619-36). Registon ansambli tarkibida. Mirzo Ulug’bek xonaqohi o’rniga Yalangto’sh Bahodir qurdirgan. Ulug’bek madrasasining ro’parasida joylashgan. Madrasa tarhi to’rtburchak, 2 qavatli. Bosh tarzining 2 qanotida … Read More

Shem’izoda Eshref Abduramanovich

Shem’izoda Eshref Abduramanovich [1908.8(21).6, Evpatoriya 1978.11.3, Moskva; Qrimda dafn etilgan] — krimtatar shoiri va adabiy tanqidchi. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan madaniyat xodimi (1968). Moskva Kinemotografiya intining adabiystsenariy fakultetini tugatgan (1932). Qrim … Read More

Shilliq parda

Shilliq parda — odam va hayvon organizmidagi hazm va nafas olish a’zolari, siydiktanosil sistemalari, burun, o’rta quloq bo’shliqlari, bezlarning chiqaruv yo’llari ichki yuzasini qoplab turuvchi qavat. Qalinligi 0,5— 4 millimetr. … Read More

Sherg’ozixon madrasasi

Sherg’ozixon madrasasi — Xivadagi me’moriy yodgorlik (1719— 26); Ichan kal’a tarkibida. Xiva xoni Sherg’ozixon Xurosonga qilgan yurishi (1718) chog’ida qurila boshlagan. Madrasaning g’arbida qurilgan kichik xonaga xon jasadi dafn etilgan. … Read More

Shilvi, uchqat

Shilvi, uchqat — shilvidoshlar oilasiga mansub butalar turkumi. 30 dan ortiq turi ma’lum. O’zbekistonda Shilvining xushbo’y Shilvi, tangabarg Shilvi, tatar Shilvisi, maydagul Shilvi, Korolkov Shilvisi, nozik Shilvi, maydabarg Shilvi, olga … Read More

Shimoliy urush

Shimoliy urush (1700-21) Rossiya (shimoliy Ittifoq tarkibida)ning Boltiq dengiziga chiqish uchun Shvetsiyaga qarshi urushi. Narva ostonasidagi mag’lubiyat (1700) dan keyin Pyotr I armiyani qayta tuzdi. Boltiq flotini barpo etdi. 1701-04 … Read More

Shimoliy dengiz

Shimoliy dengiz — Atlantika okeanining chekka dengizi, Yevropa (Buyuk Britaniya, Frantsiya, Belgiya, Niderlandiya, Germaniya, Daniya, Norvegiya va Shvetsiya) qirg’oqlariga tutash, Sharqda Skandinaviya va Yutlandiya yarim orollari, g’arbda Buyuk Britaniya, Orkni … Read More

Shimoliy Sibir pasttekisligi

Shimoliy Sibir pasttekisligi, Taymir pasttekisligi — Yenisey va Olenyok daryolarining quyilish yeri oralig’idagi pasttekislik. Krasnoyarsk o’lkasi va Saxa (Yakutiya) Respublikasi hududida, g’arbda G’arbiy Sibir bilan, shimoli Sharqda Laptevlar dengiziga tutash, … Read More