Рубрика: T harfi

Tomchi analiz — sifat va yarim miqdoriy kimyoviy analiz usuli. T.a.da tekshirilayotgan eritma yoki modda bir necha tomchi mikdorida olinadi. Muayyan sonlarni aniqlash uchun filtr qog’ozi, yupqa shisha, tomchi plastinkasi … Read More

Tomchi (fizikada) — aylanma sirt bilan chegaralangan va muvozant holatda turgan kichik hajmli suyuqlik. T. suyuklikning tor teshikdan oqib chiqishida, biror sirtning chekkasidan oqib tushishida, uni mayda zarralarga aylantirishda hosil … Read More

Tomson effekti — termoelektr hodisalaraan biri; tokli o’tkazgich bo’ylab t-ra grandienti mavjud bo’lganda, issiqlikning zanjirda Joul—Lents qonuniga asosan ajralayotgan issiqlikdan tashqari, yana ma’lum mikdorda issiklikning ajralish yoki yutilish hodisasi (tok … Read More

Tonna (lot. tunna, Frans. tonne — bochka) — 1) massaning tizimga kirmagan o’lchov birligi. Haqiqatan qam kattaroq bochkaning sig’imi 1 m3 atrofida bo’lsa, unga taxm. 1 t suv sig’adi. 4°da … Read More

Tomir jinslar (petrografiyada) — er po’stida tomir va daykalar shaklida yotgan magmatik tog’jinslari. T. j. butkul mustaqil holatda yoki intruziv massivlar bilan boklik bo’lishi mumkin. T.j. kimyoviy va mineral tarkibi … Read More

Tolyatti (1964 y.gacha Stavropol) — RF samara viloyatidagi shahar. Volga daryosidagi port. T.y. stantsiyasi. Kuybishev suv omborining chap sohilida. Aholisi 716,3 ming kishi (1998). 3 shahar tumani bor. T.ga 1737 … Read More

Tol (Frans. tole — temir list) — tom yopish va izolyasiya uchun ishlatiladigan gidroizolyasiya materiali. Kartonga qora moy shimdirish yo’li bilan tayyorlanadi. T.ning bir tomoniga mineral mahsulot, ikkinchi (tashqi) tomoniga … Read More

Toluol (ispancha tolu — tolu balzami — shundan ilk bor T. olingan), metilbenzol, S6N5SN3 — aromatik uglevodorod; yonuvchan, rangsiz suyukdik, benzol hidi keladi; qaynash trasi 110,6°; zichligi 870 kg/m3 (20° … Read More

Toluka, Tolukadelerdo — Meksikaning Markaziy qismidagi shahar, Toluka tog’oralig’i havzasida, 2680 m balandlikda joylashgan. Mexiko shtatining ma’muriy markazi. Aholisi 665,6 ming kishi (2000). Transport yo’lari tuguni. Tayyor qismlardan avtomobil yig’ish, … Read More

Tolstov Sergey Pavlovich (1907.25.1, Peterburg 1976.28.12, Moskva) — arxeolog va etnograf. O’rta Osiyo va Sharq mamlakatlari tarixi, etn. va arxeologiyasi bo’yicha mutaxassis, prof. SSSR FA muxbir a’zosi (1953), O’zbekiston faning … Read More