To’raqulov Yolqin Xolmatovich

To’raqulov Yolqin Xolmatovich (1916.10.11, Qozog’iston Respublikasi Marki sh. — 2005.1.3, Toshkent) — biokimyogar olim. O’zbekiston FA akad. (1966). O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1965). Biol. fanlari dri (1959), prof. (1962). … Read More

To’ramon, Toromana

To’ramon, Toromana (?-515) — eftaliplar sardori (490-515). Mil. 5-a. o’rtalarida eftaliylar xioniylar (oq hunlar) bn ittifoq tuzganlar. O’rta Osiyoni zabt etgach, ular Kobul vodiysidagi kushonshohlar mulkini tobe etib, Hindistonga yurish … Read More

Tunnel, tonnel

Tunnel, tonnel (ing. tunnel — quvur) — transport yurishi, suv utishi, kommunikasiyalar joylashishi va b. maqsadlarga mo’ljallangan, yotiq yoki qiya joylashgan er osti yoki suv osti sun’iy inshooti. Uzunligi ko’ndalang … Read More

Tula viloyati

Tula viloyati — RF tarkibidagi viloyat, Rossiya Evropa qismining markazida joylashgan. Mayd. 25,7 ming km2. Aholisi 1675,7 ming kishi (2002), asosan, ruslar (95,4%), shuningdek, ukrain, Belorus, tatar va b. millat … Read More

Tuzlar

Tuzlar — kimyoviy birikmalar sinfi; oddiy sharoitda ionli tuzilishga ega bo’lgan kristall moddalar. Elektrolitik dissosiasiya nazariyasiga muvofiq, T. eritmada musbat zaryadlangan ionlar — kationlar (asosan, metallar) va manfiy zaryadlangan iondar … Read More

Trinidad va Tobago

Trinidad va Tobago (Trinidad and Tobago), Trinidad va Tobago Respublikasi (Republic Trinidad and Tobago) — Karib dengizidagi Trinidad va Tobago o.larida joylashgan davlat. Mayd. 5,1 ming km2. Aholisi 1,16 mln. … Read More

Tuproq

Tuproq — litosfera yuz kavatlarning suv, havo va tirik tashkilotlarida ishtirok etgan rivojlanayotgan va genetik jihatdan o’zaro bog’liq horizontlardan toshil topgan tabiy tuzilma; yer ustining yuz va undan tashqari. T. … Read More

Transport

Transport (lot. transporto — tashiyman) — ijtimoiy moddiy ishlab chiqarish. tarmog’i, yuklarni va yo’lovchilarni bir joydan ikkinchi joyga eltishni, mamlakat viloyat va tumanlari, korxonalari, xalq xo’jalik tarmoqlari o’rtasida, shuningdek, mamlakat … Read More

Travmatologiya

Travmatologiya (Yun. travmatos — yara, jarohat, shikastlanganlik va … logiya) — a’zo va to’qimalarning mexanik shikastlanishi, ularning oldini olish va davolash yo’llarini o’rganadigan fan. T. xirurgiyaning turli sohalari (neyroxirurgiya, ko’krak … Read More

Trikotaj

Trikotaj (Frans, tircoter to’qimoq) — bir yoki bir necha iplardan halqalar hosil qilib, ularni o’zaro biriktirish (o’rish) natijasida olinadigan mato yoki buyum. T. iplarning tarkibiga, ishlatilishi, pardozlash usuli va tuzilishiga … Read More