Рубрика: T harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Toponimika (yunoncha topos- joy, onima — nom) — toponimlarni, geografik nomlarni o`rganadigan fan. Toponimika muayyan tildagi geografik nomlarni to`plash, ularning rivojlanish, o`zgarish tendensiyalarini, areallarini aniqlash, nomlarning muhim leksik- semantik, grammatik … Read More

Tropik mintaqalar — Yer sharidagi ikkita tabiat mintaqasi. Shimoliy va Janubiy yarim sharlarda, taxminan 20° va 30° kengliklar orasida. Harorat issiq (oylik o`rtacha harorat — 10° dan ortiq passat esib … Read More

Tropik iqlim — tropik kengliklarning yil bo`yi havo issiq bo`ladigan iqlimi. 20 darajali yillik izoterma tropik iqlim chegarasi deb qabul qilingan. Issiq mintaqa hududida quyidagi tiplari uchraydi; ekvatorial tropik iqlim … Read More

Tundra tuproqlari — tundra zonasida aksari botqoqlangan tuproqlar. Tundra tuproqlari yupqa (ba’zan ko`pi bilan 5 sm), chirindisi kam (1-2%) bo`ladi. Tundra tuproqlari ko`p yillik to`ngan zamin ustida iqlim sovuq, nisbiy … Read More

Tundra (fincha tunturi – o`rmonsiz yalang qir) — Subarktika mintaqasidagi tabiat zonasi. Tundra shimolda arktika muz sahrolari zonasi bilan, janubda esa o`rmonli tundra zonasi bilan chegaradosh. Tundra iqlimi sovuq: qish … Read More

Tuproq— yer po`stining o`simliklar o`sa oladigan darajada unumdor bo`lgan eng ustki yumshoq qismi. Tuproq biosfera, atmosfera va litosferaning o`zaro ta’sir etishi natijasida paydo bo`ladi. Tuproq asosan har xil minerallardan, shuningdek … Read More

To`rtko`l— 1) qadimgi yaxlit yassi qirlarning yemirilishidan qolgan supasimon tepalar. Unda cho`kindi tub jinslar qatlamlari gorizontal yotadi. Amudaryo etagida ko`p uchraydi. To`rtko`llar ba’zan bir yerga to`planib, to`rtko`l tipli reylef hosil … Read More

To`qay, to`qayzor — daryo bo`yidagi qalin, changalzor o`rmon. Suv serob, mikroiqlimi atrofdagi cho`ldan namroq va yumshoqroq bo`lganidan o`simlik hamda hayvonot dunyosi o`ziga xos bo`ladi. Tuprog`i ham allyuvial, gidromorf. To`qaylarda daraxtlar … Read More

Tabiiy geografik jarayonlar — tabiatdagi modda va energiya o`zgarishlari, shakl o`zgarishlari, hamda umuman tabiiy geografik komplekslarning rivojlanishiga sabab bo`luvchi barcha xil jarayonlar. Tabiiy geografik jarayonlarga atmosfera sirkulyatsiyasi, namning aylanib yurishi, … Read More