UIPL (WHIPPLE) JORJ XOYT

UIPL (WHIPPLE) JORJ XOYT (1878.28.8 — 1976.1.2) — amerikalik vrachpatolog. Yelsk universiteti (1900) va J. Xopkins universitetini tugatgan (1905). 1914 yildan Kaliforniya universitetida professor. Rochester universiteti patologiya professor. (1921 — … Read More

UZUN TO’LQINLAR

UZUN TO’LQINLAR — to’lqin uzunligi 1 kilometrdan 10-20 kilometrgacha bo’lgan radioto’lqinlar. Radioto’lqinlar difraktsiyasi va ionosferadan qaytishi natijasida yerning sferik sirti bo’ylab 1-2 ming kilometrgacha bo’lgan masofalarga tarqalishi mumkin. Uzun to’lqinlar … Read More

UZUK

UZUK — qo’l barmog’iga taqiladigan zargarlik buyumi; oltin, kumush, mis va b. metallardan turli kattalik va og’irlikda halqa shaklida yasaladi. Ko’zli Uzuk (ko’zi Gavhar, yoqut, dur va boshqalar). Uzuklar. qimmatbaho … Read More

UZOQ VA YAQIN TARTIB

UZOQ VA YAQIN TARTIB suyuqlik yoki qattiq jismlar struktura elementlari (atomlar, molekulalar va boshqalar) ning joylashuvidagi o’zaro bog’liqlik. Moddaning kichik hajmlari ichida qo’shni zarra (molekula, atom)larning nisbatan tartiblangan joylashuvi yaqin … Read More

UZLUKSIZLIK AKSIOMASI

UZLUKSIZLIK AKSIOMASI to’g’ri chiziq (haqiqiy sonlar to’plami) ning uzluksiz (tutash) ligi haqida aksioma. Bu aksioma turlicha (birbiriga ekvivalent) ko’rinishda ifodalanadi: haqiqiy sonlar to’plamida bajarilgan har qanday kesim bitta haqiqiy sonni … Read More

UJDA

UJDA — Marokashning shimoliy Sharqiy qismidagi shahar. Ujda viloyatining ma’muriy markazi. Aholisi 365,6 ming kishi (1990-yillar o’rtalari). Transport yo’llari tuguni. Oziq-ovqat, metallsozlik, yog’ochsizlik va kimyo sanoati korxonalari, tsement zavodi, issiqlik … Read More

UDONELLIDLAR

UDONELLIDLAR (Udonellida) kiprikli chuvalchanglar turkumi. 3 turi bor. Tanasi tsilindrsimon, keyingi uchida yopishqoq so’rg’ichi bor. Ichagi halqasimon, jinsiy bezlarni o’rab turadi. Ilgari Udonellidlar monogeniyalarga kiritilgan; hozir yassi chuvalchanglar tipining alohida … Read More

UDAYPUR

UDAYPUR — Hindistonning shimoliy g’arbiy qismidagi shahar, aravali tizmasi yon bag’rida, Rojasthon shtatida. Aholisi 310 ming kishidan ziyod (1990-yillar o’rtalari). Kimyo, shakarqand, tsement, rangli metallurgiya sanoati korxonalari mavjud. Kustar usulda … Read More

UGLEAMMIAKATLAR

UGLEAMMIAKATLAR —azotli suyuq o’g’it. Rangsiz yoki sarg’imtiryashil suyuqlik, ammiak hidi kelib turadi. Ammoniy karbonat yoki ammoniy karbonat va mochevinani ammiakda eritib olinadi. Tarkibida 18-35% azot (ko’pincha 25-29% atrofida), 12% so,, … Read More

UVAROVIT

UVAROVIT — granatlar guruhiga mansub mineral. Kimyoviy tarkibi Ca3Cr,[Si04]3. Kub singoniyada kristallanadi. Ko’k Zumrad rangli, shishasimon, kuchli yaltiraydi. Qattiqligi 6,5—7, zichligi 3,5—3,7 g/sm3. Pnevmotolit- gidrotermal genezisga ega. Xromit (o’ta asosli … Read More