UATT (WATT) JEYMS

UATT (WATT) JEYMS (1736.19.1, Grinok, Shotlandiya — 1819.19.8, Xitfild, Angliya) — ingliz ixtirochisi, universal bug’ mashinasi yaratuvchisi; London Qirollik jamiyati a’zosi (1875). Ikki yoqlama ishlaydigan bug’mashinasini ixtiro qilgan (1774-84); bunda … Read More

UAYT SPIRIT

UAYT SPIRIT (inglizcha white oq, rangsiz va spirit — spirt, benzin) — erituvchi benzin, suyuq uglevodorodlar aralashmasi. Qaynash temperaturasi 165— 200° (98%), zichligi 795 kg/m3, uchuvchanligi 3-4,5. Uayt spirit kimyoviy … Read More

U

U — Qadimgi Xitoyda Xan sulolasi parchalanishi natijasida vujudga kelgan Sango (uch podsholik) davri shohliklaridan biri (222-280). Xitoyning Janubiy va Janubiy-Sharqiy hududlarini (Yantszi daryosining o’rta va quyi oqimi va undan … Read More

UEDDELL DENGIZI

UEDDELL DENGIZI — Atlantika okeanining chekka dengizi, Antarktidaning g’arbiy qirg’oqlariga)gacha. Maydoni 2910 ming kilometr kvadrat. Eng chuqur joyi 6820 metr. Dengizning aksari qismi yil davomida suzib yuruvchi muzlar bilan band, … Read More

UG’RUQ

UG’RUQ, ug’raq, o’g’rug’, uqrug’ — tarixiy atama. Dastlab Amir yoki xonning xotini, bolalari, xizmatkorlari yashagan chodirlar Ug’ruq deb atalgan. Keyinchalik Ug’ruq deganda harbiy qarakatlar vaqtida qo’shin ortidan boruvchi karvon tushunil- … Read More

UFA PLATOSI

UFA PLATOSI — Ufa daryosi havzasidagi plato. Rossiya Federatsiyasi Boshqirdiston Respublikasi va Perm, Sverdlovsk viloyatlarida. G’arbda Sharqiy Yevropa tekisligi qo’shilib ketadi, Sharqiy yon bag’ri tik. Eng baland joyi 517 metr. … Read More

USTOD QULMUHAMMAD UDIY

USTOD QULMUHAMMAD UDIY (15-asr) — sozanda (ud, g’ijjak, qo’biz), shoir va bastakor, Navoiy «Majolis unnafois» asarida Ustod Qulmuhammad Udiyning sozandalik san’atiga yuqori baho bergan. Boshqa manbalarda «Peshravi Udiy», «amali Udiy», … Read More

USTAV FONDI

USTAV FONDI — ta’sischilar — ishtirokchilarning o’zlari tashkil etgan kompaniya, xo’jalik jamiyatiga dastlabki kiritgan va doimiy ulush hisoblanadigan moddiy va pul mablag’lari majmui. Ustav fondi kompaniyaning xo’jalik faoliyatidan olinadigan fonda … Read More

USTA AZIM

USTA AZIM (1853-1895) samarqandlik ganchkor, Binokor. Qoraboy oqsoqol masjidi guldastasi, muborak masjidi, sharbatdor masjidi va boshqalarni qurgan. Usta Azim ganch o’ymakorligi va qurilish texnikasini puxta egallagan ustalardan bo’lgan.