Vegetativ nerv sistemasi

Vegetativ nerv sistemasi (lotincha vegetatio — o’sish, rivojlanish, qo’zg’alish) — odam va umurtqali hayvonlar nerv sistemasining bir qismi; Vegetativ nerv sistemasining tolalari barcha ichki a’zolarning silliq muskullariga tarqalib, ular faoliyatini … Read More

Vahhobiylik

Vahhobiylik — Islom dinining sunniylik yo’nalishi hanbaliya mazhabidagi oqim. Arabiston yarim orolining Markaziy qismi (Najd)da 18-asr o’rtalarida paydo bo’lgan. Muhammad ibn Abdulvahhob (1703-92) asos solgan (nomi shundan). Ibn Abdulvahhob aqoidda … Read More

Vaqt normasi

Vaqt normasi — tegishli malakaga ega bo’lgan ishchilar yakka yoki guruh tarkibida muayyan tashkiliy-texnologik sharoitlarda ma’lum hajmdagi ishni bajarish yoki mahsulot birligini tayyorlashi uchun zarur bo’lgan vaqt; kishi-soatlarda hisoblanadi. Vaqt … Read More

Vaqt

Vaqt — 1) materiyaning asosiy yashash shakllaridan biri; 2) tabiatdagi biror davriy hodisaga, masalan, Yerning o’z o’qi atrofida aylanish davriga nisbatan hisoblanadigan o’lchov birligi. Vaqtni o’lchash. Yerning o’z o’qi atrofida … Read More

Vatikan

Vatikan (Vaticano, Stato della Citta del Vaticano) — Italiya poytaxti — Rimning g’arbiy qismidagi Monte-Vatikan tepaligida joylashgan mustaqil shahar-davlat. Katolik cherkovining siyosiy, ma’muriy va mafkuraviy markazi, uning boshlig’i — Rim … Read More

Vasvasa

Vasvasa — odamda g’ayritabiiy, haqiqatga to’g’ri kelmaydigan, xato, bema’ni g’oyalarning paydo bo’lishi, fikrlash va faraz qilish qobiliyatining buzilishi, ruhiy kasalliklarning asosiy belgilaridan biri. Vasvasaga uchraganlarning aql-farosati, ongi teran bo’lsa ham, … Read More

Varaxsha

Varaxsha — qadimgi shahar xarobasi. Buxorodan 40 kilometr shimoli-g’arbda, Dashti Urganji ko’lining qadimgi Rajfandun vohasida joylashgan. Varaxsha maydoni 9 gektar va balandligi 10— 20 metrli ulkan tepa shaklida saqlangan. Varaxsha … Read More

Valyuta tangligi, valyuta inqirozi

Valyuta tangligi, valyuta inqirozi — pul-kredit tizimining chuqur izdan chiqishi; mamlakat ichidagi pul muomalasini hamda xalqaro hisob-kitoblar doirasini qamrab oladi. Valyuta kursining keskin tebranishlari, mamlakat valyuta rezervlarining tugashi bilan tavsiflanadi. … Read More

Valyuta kursi

Valyuta kursi — bir mamlakat pul birligining boshqa mamlakat pul birligida ifodalangan narxi. Valyuta kursining qat’iy qayd etilgan va o’zgarib turadigan (valyuta bozorida u yoki bu valyutaga talab yoki taklifga … Read More

Vallisneriya, suvyaproq

Vallisneriya, suvyaproq (Vaillisneria) — suvguldoshlarga mansub ko’p yillik o’simliklar turkumi. Suv ichida o’sadi. Bargi ingichka, tasmasimon, uzunligi 75 santimetrga yetadi. Gullari mayda, ikki uylik. Changchi gullari dastlab suv ichida rivojlanadi, … Read More