FRUKTOZA

FRUKTOZA (lotincha fructus — meva), levuloza, S6N12O6 — shirin ta’mli rangeiz kristall modda. Kdynash trasi 102-104°; suvda eriydi. Fruktoza — monosaxarid, ko’pchilik mevalarda, mas, pomidor, olma, asalda (50%) erkin hodda uchraydi; oligo va polisaxaridlar tarkibiga kiradi. Fruktoza fosfatlari (fruktoza1,6 difosfat, fruktoza6fosfat) fotosinteztsht qorong’i fazasida (Kelvin tsikli), metabolizm jarayonida (glikoliz, spirtli bijish) va uglevodlar biosintezida hosil bo’ladigan oraliq birikmalardir. Fruktoza — qimmatli oziq-ovqat mahsuloti, organizmga yaxshi singiydi; mevadan, saxaroza va inulinnn gidrolizlab, shuningdek, Dglyukozaga ishqor ta’sir ettirib olinadi. Fruktozaning furanoza (tabiiy) shaklidan tashqari ochiq keton va boshqa tautomer shakli ham ma’lum. Fruktoza oziq-ovqat sanoati va tibbiyotda qo’llanadi. Fruktoza1,6difosfat — shok holatida va yurak kasalliklarida ishlatiladi.