Genrix
Genrix (Henry) — Angliyada: gen- rix 1 (1068, Selbi — 1135.1.12, Lionla Fore) qirol (1100 y.dan). Vilgelm I Fotihning kichik o’g’li. Ingliz ba- ronlarini o’z tarafiga og’dirib, tax- tni qonunsiz egallagan. Qirollikni ancha mustahkamlagan. Uning dav- rida boshqaruvning Markaziy orga- ni — Qirollik kuriyasi (jangchi er- kaklar uyushmasi) tashkil etilgan. Genrix II Plantagenet (Genrix An- juyskiy) (1133.5.3, Leman — 1189, Shinon) qirol (1154 y.dan). Planta- genetlar sulolasining birinchi vaki- li. Frantsiyada katta mulklari bo’lgan. Qirollikni mustahkamlaydigan islohotlar o’tkazgan. G. II davrida (1169) Irlandiya bosib olina boshlangan. Genrix III (1207.1.10, Uinchester — 1272.16.11, London) — qirol (1216 y.dan), Plantagenetlar sulolasidan. G. III ning chet ellik avantyuristlar va Rim kuriyasiga tayangan holda mamlakat- ni boshqarishga intilishi baronlar- ning noroziligiga sabab bo’ldi. Baron- larni shaharliklar va dehqonlarning yuqori tabaqasi qo’llab-quvvatladi (Fuqarolar urushi, 1263-67). G. III dav- rida 1-ingliz parlamenti chaqirilgan. Genrix IV (taxm. 1366. apr., Boling- Brok qasri, Linkolnshir grafligi — 1413.20.13, London) — qirol (1399 y.dan). Lankasterlar sulolasining asoschisi. Ri- Chard II tomonidan ag’darilgan. G. IV dav- rida parlament huquqi kengaytirilgan. Genrix V [1387.16.9(?), Monmut -1422.31.8, Bua-de-Vensenn| — qirol (1413 y. dan). Lankasterlar sulolasidan. G. V yuz yillik urush (1337-1453) dav- rida Azenkurda frantsuzlarni tor-mor qilgan (1415) va Frantsiyaning shim. ni (Parij b-n birgalikda) bosib olgan. Genrix VI (1421.6.12, Vindzor — 1471.21.5, London) — qirol (1422— 61), Lankasterlar sulolasidan. 9 oylik chaqaloqpigida taxt tepasi- ga kelgan. Hizil va oq Gumar uru- shi davrida engilgan. Taxt tepasiga qisqa muddatli kelishi (1470 y. okt. — 1471 y. apr.) dan so’ng yana taxtdan ag’darilgan va Tauerda o’ddirilgan. Genrix VII (1457.28.1, Pembruk -1509.21.4, Richmond) — qirol (1485 y.dan). Tyudorlar sulolasi asoschisi. Bos- Vort jangi (1485 y. 22 avg.)da Richard III ni engib, taxtni egallagan. G. VII davri- da ingliz absolyutizmiga asos solingan. Genrix VIII (1491.28.6, Grinvich -1547.28.1, London) — qirol (1509 y.dan). Tyudorlar sulolasidan. G. VIII davrida Reformasiya o’tkazshtyan. 1534 y. anglikan cherkovi rahbari deb e’lon qilingan. 1536 va 1539 y.lar monastir erlari musodara qilinib dvoryanlar- ga berilgan. G. VIII i.ch. vositalaridan mahrum qilingan dehqonlarga qarshi qator qonunlar chiqargan.