INTRUZIV TOG’ JINSLARI

INTRUZIV TOG’ JINSLARI — mag-.MOning er po’stida qotishidan hosil bo’lgan to’liq kristall magmatic tog’jinslari. Bular magma haroratining million yillar davomida asta-sekin pasayishi natijasida, undagi uchuvchan komponentlar (suv bug’i, xlor, ftor va b.) ishtirokida kristallanadi. Uchuvchan komponentlar minerallarning magmadan kristallanish jarayonini tezlashtiradi. I. t. j. hosil bo’lgan chu-qurligiga qarab, abissal (juda chu-qurda hosil bo’lgan) — granitlar, Di-oritlar, gabbro vab. vagipabissal (effuziv va chuqurda hosil bo’lganlari oralig’idagi) — gabbro por- Fi-ritlar, granit porfirlar va b. tog’ jinslariga bo’linadi. I. t. j. tarki-bi- dagi silikat angidridi (SiO2) ning mik- doriga qarab o’ta asos, asos o’rta va nor- don jinslarga bo’linadi, nordon I. t. j. (granitlar) eng kup tarqalgan. O’rta Osiyo (jumladan, O’zbekiston) da I. t. j. ko’p. Ko’pchilik konlar I. t. j.da uchraydi. Mas, gabbrolarda xromit, nikel, platina va b. konlar ma’lum. I. t. j. imorat poydevorlarini be-zashda, haykaltaroshlikda ishlatiladi. Toshkent metrosida I. t. j. ishlatilgan. Ad.: Zavari ts kiy A. N., Izverjennie gornie Porodi, M., 1961; Hamroboev I. H., Rajabov F. Sh., Petrografiya asosla- ri, T., 1964.