Pantomima

Pantomima (Yun. pantomimos — FA-kat tana harakati b-n o’ynovchi aktyor, taklid) — sahna san’ati turi. Unda ba- diiy obraz so’zsiz, mimika, imo-isho-ra, gavdani har maqomga solish orqali yara- tiladi. P.Evropada Yunoniston va Rim- da, Osiyoda Xitoy, Hindiston, xo-razm, Baqtriyada mil. AV. 5-4-a.larda yuzaga kela boshlagan. O’rta asrlarda P. Katta bir san’atga aylanib, ko’pgina janrlar- da (drama, fojia, ertak, pamflet kabi) qo’llandi. Ba’zan musiqa, ashula, hatto deklamasiya (suxanpardozlik) b-n qo’shib olib boriladi. 20-a.da P.da Marsel Marso mashhur bo’ldi. O’zbek xalqining qad. masxa-rabozlik teatrida ham P. san’ati katta o’rin egal- lagan. Taqlid deb atalgan uzbek P.si, xususan, Amir Temur va Temur iylar saltanatida yaxshi taraqqiy etgan. 19-a. 2yarmi va 20-a. boshida Buxoro Amirli- gi va Xiva xonligi hududida yashovchi masxarabozlar, Turkiston o’lkasidagi qiziqchilar tomonidan yaratilgan 3 toi- FA P.lar rasm bo’lgan: qush va hayvonlar takdi-Di — ramziy P.lar va ijtimoiy hayot voqealarining umumlashma in’iko- si — hajviy P.lar. Sovet davrida P.ga kam e’tibor berildi. Shunga karamay, Xorazm, Farg’ona vodiysida P. ustala- ri hamon uchraydi. Rej. va dramaturg L. Boboxonov uzbek P.sini tiklash bo’yicha birmuncha ishlar qildi: badiiy dastur tuzdi, «qo’g’irchoqboz» degan film yarat- Di. So’nggi yillarda P. mavqeini tiklash bo’yicha qiziqchi Mirzabek Xolmedov FA- oliyati e’tiborlidir. Muhsin Qodirov.