KATGA ARTEZIAN HAVZASI

KATGA ARTEZIAN HAVZASI — Avstraliyaning eng yirik artesian havzasi. Dunyoda kattaligi jihatdan 2-o’rinda. (G’arbiy Sibir havzasidan keyin). Mayd. 1736 ming km2. Karpenta- riya qo’ltig’i sohilidan Darling daryosi o’rta oqimigacha 2200 … Read More

Katar

Katar (Yun. katarrheo — oqib tusha- man), kataral yallig’lanish — shilliq pardalarning qizarishi, bo’rtishi va shilimshiqaralash ko’p suyuqmodda (ekssu- dat) chiqishi b-n kechadigan yallig’lanish. Ekssudat tiniq (seroz), shilim-shiq, ba’- zan … Read More

Katapultalanadigan o’rindiq

Katapultalanadigan o’rindiq — kosmonavtni kosmik kema kabinasidan xavfsiz masofaga irg’itishni va so’ngra parashyut yordamida erga qo’ndirishni ta’minlovchi qurilma. Kosmonavtni erga qo’ndiruvchi vosita si- fatida foydalaniladi («Vostok» kosmik kemasida kosmonavt er … Read More

Kassiterit

Kassiterit (Yun. Kassiteros — qalay), qalaytosh —oksidlar sin- figa mansub mineral. Kimyoviy for- mulasi SnO2. Tarkibida Fe2O3 (13% gacha), Ta2o3, Nb2O3 (9% gacha) va h.k. qo’shimchalari bor. Qalayning mikdori 78,6%. … Read More

Kast, kasht

Kast, kasht (sug’diycha — tog, ba- landlik) — Chatniyonga qarashli viloyat va shahar. Hisor tizma tog’larida joy- lashgan. Mug’tog’idan topilgan sug’diy hujjatlarda (8-a. boshi) Panch, ya’ni Panjikentning turkiy hokimi chaqin … Read More

Kastalar

Kastalar (asli lot. — toza, san- skritcha jati) — kishilarning biqiq endogam guruhi. K. o’ziga xos social vazifalarni bajarish, merosiy kasb- hunarlar b-n shug’ullanish natijasida ajraladiki, bu hol muayyan etnik, … Read More

Katapulta

Katapulta (lot. kata — yuqoridan pastga va pallo — uloqtiraman, irg’itaman) — 1)harbiy ishda — bu- ralgan tolalar (soch, pay va b.) ning qayishqoqlik kuchi ta’sirida harakatga keltiriladigan uloqtirish mashinasi. … Read More

KATAMORFOZ

KATAMORFOZ (Yun. kata — yuqoridan quyiga bo’ladigan harakatni bildiradigan qo’shimcha va morphe — ko’rinish, shakl) — organizmlarning birmuncha oddiy yashash sharoitlariga o’tishida regressiv evolyusiya — katage- nez asosida qayta tuzilishi. … Read More

Katamaran

Katamaran (Tamilcha kattumaram; so’zma-so’z — bog’langan xodalar) — 1) bir-biriga bog’langan bir necha xodadan iborat sol. Kisqa suv yo’llari va baliq ovida ishlatiladi. Hind okeanining Osiyo tomondagi qirg’oklari va ularga … Read More