Sinxron generator

Sinxron generator (Yun. synchrenos — bir vaktli va generator) — generator rejimida ishlaydigan o’zgaruvchan tok elektr mashinasi; sin- xron mashina. Odatda, sinxron mashina 3 fazali (generator, dvigatel, kompensa- tor) bo’ladi. … Read More

Sirenlar, dengiz sigirlari

Sirenlar, dengiz sigirlari (Sirenia) — suvda yashaydigan sut emizuvchi hayvonlar turkumi. Gavdasi urchuqsimon, dum suzgi- chi gorizontal joylashgan. Uz. 6 m gacha, og’irligi 400 kg gacha. Oldingi oyoqlari kurak shaklida, … Read More

Sipohiy, sipoh

Sipohiy, sipoh (forsjangchi, askar) -1) Saljuqiylar saltanati- da uncha katta bo’lmagan mulkka egalik qilgan, erkin mulkdor otliq qo’shin vaki- li; 2) Usmonli turk imperiyasi armiyasida aniq shartnoma asosida harbiy xizmatni … Read More

Sipxandon Kxamtay

Sipxandon Kxamtay (1924.8.2, Champasak viloyatining Xuakxongnia qishlog’i) — Laos davlat arbobi. 1947 y.dan inqilobiy harakatda. Laos Xalq inqilobiy partiyasining a’zosi (1956). Jan. rayonlar shtabi zobiti (1947— 48), Jan. rayonlarda Laos … Read More

«Sirdaryo haqiqati»

«Sirdaryo haqiqati» — ijti- moiy-siyosiy, iqtisodiy gazeta. Muas- Sisi Sirdaryo viloyati hokimligi. 1963 y. 1 iyundan Guliston sh.da o’zbek va rus tillarida nashr etiladi. Gaz. faoliyati- ning shakllanishida Sulton Akbariy, … Read More

SIPUNKULIDLAR

SIPUNKULIDLAR (Sipunculida) dengiz umurtqasiz hayvonlari tipi. Uz. I dan 50 sm gacha. Chuvalchangsimon, segmentlarga bo’linmagan tanasining uchi (xartumcha)da paypaslagichlar b-n o’ralgan og’iz teshigi bor. Og’zidan keyin- rokda (orqa tomonida) anal … Read More

Skalpel

Skalpel (lot. scalpellum — pichoqcha) — jarrohlik amaliyotida to’qima va a’zolarni kesishda ishlatila- digan kichikroq maxsus metall pichoqcha. Uz. 12-15 sm, kesadigan qismi kalta va dastasi uzunroqbo’ladi. S. kesuvchi yuza- … Read More

SKIATRON

SKIATRON [Yun. skia — ko’lanka va (elek)tron] — qora tasvirli elek- tron nurli trubka. Ekranda oq fon- dagi kora chiziklardan iborat tasvir paydo bo’ladi. Ishi ba’zi kristallar (mas, sodalit)ni elektronlar … Read More

Sklerenxima

Sklerenxima (Yun. Scleros — qattiq, mustahkam va echyma — to’ldirilgan, quyilgan; bu erda — to’qima) — o’simliklarning mexanik to’qimasi. Qalin qobikli yog’ochlangan 2 tipdagi hujayralar: tolalar va sklere- idlardan tuzilgan. … Read More