Radif

Radif (Arabcha — ketma-ket keluvchi) — Sharq xalqlari, shu jumladan, o’zbek she’riyatida misra yoki bayt oxirida qofiyadan keyin takrorlanib keluvchi so’z, ibora, gap. Radif bir so’z (qisqa Radif) yoki bir … Read More

Radiomarkaz

Radiomarkaz — radioaloqa va radioeshittirishni amalga oshirish uchun mo’ljallangan inshootlar va texnik vositalar (antennalar, uzatuvchi va qabul qiluvchi apparatlar, tovush yozish apparatlari, kuchaytirgichlar va boshqalar) majmui. Vazifasiga ko’ra, qabul qiluvchi, … Read More

Rayevskaya Natalya Trofimovna

Rayevskaya Natalya Trofimovna (1903.16.8, Tavrida gubernyasi) — ginekolog, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan va texnika arbobi (1961), tibbiyot fanlari Doktori (1961), professor (1961). O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan vrach (1947), O’rta Osiyo tibbiyot … Read More

Radiolyariyalar, nurlilar

Radiolyariyalar, nurlilar (Raliolaria) — soxta oyoqli bir hujayrali hayvonlar kenja sinfi. O’lchami 40 mkm dan 1 mm gacha. Dengiz planktoni. Radiolyariyalar endoplazmasi ichki kapsula va mineral skelet bilan chegaralangan. Tanasidagi … Read More

Radiogalaktika

Radiogalaktika (radio… va Galaktika) — o’zidan elektromagnit nurlanish spektrining radio to’lqinlar sohasida nisbatan ko’p energiya tarqatuvchi galaktikalar. Aslida barcha galaktikalar radio to’lqinlar sohasida nurlanishga ega, lekin bunda Radiogalaktikaning nurlanishi 1042 … Read More

Rabot neft koni

Rabot neft koni — Tojikiston Respublikasi So’g’d viloyatining Jan.sharqidagi kon. Konning geologik tuzilishini K. P. Kaliskiy, V. N. Veber va boshqalar o’rgangan. Rabot neft konida paleozoy, yura, bur, paleogen, neogen … Read More

Xurushlash

Xurushlash, texnikada kattik materiallar (metall, qotishma, shisha va boshqalar) sirtiga kimyoviy va elektrkimyoviy usullarda ishlov berish. Kimyoviy ishlov kislotalar (sulfat kislota, nitrat kislota, ftorid kislota, xlorid kislota) ning suvdagi eritmasi, … Read More

Xudbinlik

Xudbinlik — o’z manfaatini boshqa kishilar manfaatidan yuqori qo’yish. Salbiy axloqiy sifat deb baholanadi. Xudbinlik manfaatparastlik va shaxsiyatparastlikni o’z ichiga oladi. Xudbin odam o’z manfaati yo’lida hech kimni, hech bir … Read More

Xuanxe

Xuanxe, sariq daryo Xitoyning Sharqiy qismidagi daryo. Uzunligi 4845 kilometr, havzasining maydoni 771 ming km2. Tibet tog’ligining Sharqiy qismidan, 4000 metr balandlikdan boshlanib, OrinNur va JarinNur ko’llari orqali, Kunlun va … Read More

Xotun, qatun

Xotun, qatun — xoqon xotini va hukmdor ayolga nisbatan qo’llanilgan turkiy unvon. Dastlab, hunlar davrida (miloddan avvalgi 3 — milodiy 3-asrlar) qayd etilgan. Turk xoqonligi davrida (6-8-asrlar) xoqondan keyin 2-darajada … Read More