Parallel

Parallel (Yunoncha parallelos — yonida boruvchi) — 1) geografiyada — yer yuzasida ekvatorga parallel o’tkazilgan shartli doira chizig’i. Xarita, globuslarda gradus to’rining asosiy tarkibiy qismi. Parallel Sharq bilan G’arbni ko’rsatadi. … Read More

Paradizka, rayka

Paradizka, rayka (Malus pumila var. paradisiaca) — balandligi 2 metrgacha boradigan buta yoki daraxt; past bo’yli olma turi. Vatani — Zakavkaze. Olma daraxtlari uchun pakana payvandtag sifatida foydalaniladi. Parxish qilingan … Read More

Parad

Parad (Fransuzcha — parade, ispancha — parade, lotincha — rago — tayyorlayman) — 1) rasmiy bayramlar munosabati bilan qo’shinlarning jangovar texnika bilan, fizkulturachilar (sportchilar) va boshqa jamoalarning tantanavor saf tortib … Read More

Paragonit

Paragonit (Yunoncha Paragon — aldovchi; talkka juda o’xshash) — mineral, muskovit guruhiga mansub slyudalar. Kimyoviy tarkibi NaAl2[AlSi3O10] [ON, F]2. Monoklin singoniyali, yupqa plastinkasimon agregat tuzilishga ega. Qattiqligi 2-2,5. Zichligi 2,7—3,0 … Read More

Paragneys

Paragneys — yer po’stida hosil bo’lgan metamorfik tog’jinsi. Cho’kindi tog’jinslari (qumtosh va gilli slaneslar) ning yer po’sti chuqur zonalarida metamorfizmning amfibolit fasiyasida kayta kristallanishi natijasida hosil bo’ladi. Tarkibi boshqa xarakterli … Read More

Panteizm

Panteizm (Pan… va Yunoncha theos — Xudo) — Xudo bilan tabiat bir narsa, ular bir butunni tashkil qiladi deb hisoblovchi diniy va falsafiy ta’limot. Panteizm atamasini J. Toland kiritgan (1705). … Read More

Panorama

Panorama (Pan… va Yunoncha horama— ko’rinish) — tasviriy san’at turi; aylana tarxli zal devoriga gorizontal qoplab ishlangan kartina. Illyuziya yordamida vokeani jonli gavdalantirish maqsadida kartina oldiga butafor va Real narsalar … Read More

Pankreatin

Pankreatin (Pancreatinum) — hayvonlarning me’da osti bezlaridan olinadigan fermentli preparat. O’ziga xos xidli sarg’ish amorf poroshok. Suvda kam eriydi, spirt va boshqa erituvchilarda erimaydi. Me’da shirasida xlorid kislotasi mikdori kamayganda, … Read More

Panel

Panel (nemischa Paneel) — 1) qurilish konstruktsiyasining zavodda tayyorlanadigan yirik o’lchamli yassi elementi. Panel tayyorlanayotganda deraza va eshik o’rinlari qoldiriladi; 2) devor va boshqalarning bezak qoplamasi (yog’och, plastmassa, moy-bo’yoqli va … Read More

Panevejis

Panevejis (1917 yilgacha rasmiy nomi Ponevej) — Litvadagi shahar. Nyavejis daryosi (Nyamunas irmog’i) bo’yida. Temir yo’l tuguni. Aholisi 132 ming kishi (1995 yil). Shaharning asosiy korxonalari: kineskop, kabel, avtokompressor, elektrotexnika, … Read More