FULA

FULA, fulbe, fulfulde, fulani, ful, Pyol, tukulor — kongokordofan tillark oilasining g’arbiy Atlantik tarmog’iga mansub, G’arbiy Afrikada Atlantika okeani qirg’oqlaridan Chad ko’ligacha bo’lgan hududda (Nigeriya, Gvineya, Mali, Kamerun, Senegal, Burkina … Read More

FUNGISIDLAR

FUNGISIDLAR (lotincha Fungus zamburug’ va caedo — o’ldiraman) — qishloq xo’jalik ekinlari kasalliklariga qarshi qo’llaniladigan kimyoviy moddalar, pestisidlarning bir guruhi. Fungisidlar o’simliklar kasalligi qo’zg’atuvchilarini yo’q qiladi, ularning rivojlanishini batamom yoki … Read More

FUNDAMENTALIZM

FUNDAMENTALIZM — keng ma’noda — muayyan ta’limot aqidalarining o’zgarmasligini e’lon qiladigan, e’tiqodni aql dalillaridan ustun qo’yadigan, ilohiy kitoblardagi vahiy qaysi ma’noda bayon etilgan bo’lsa, shu ma’noda qabul qilinishini talab etadigan, … Read More

FUNIKULYOR

FUNIKULYOR (lotincha funiculus — arqon) — qiya yo’nalishda, qisqa masofada yuk va yo’lovchilarni vagonlarda tashiydigan tor (1000 millimetr) izli temir yo’l. Vagonlari elektr dvigatel, chig’ir (lebyodka) va po’lat arqon (kanat) … Read More

FUNKTSIONALIZM

FUNKTSIONALIZM — 20-asr me’morligidagi bino va inshootlarning maishiy ehtiyojlar, ishlab chiqarish talablariga javob beradigan qilib qurishni talab etuvchi yo’nalish. Funktsionalizm qurilish texnikasi yutuqlaridan keng foydalandi, yangicha loyhalash usullariga e’tibor qaratdi. … Read More

FUNKTSIYA

FUNKTSIYA (lotincha functio — bajarish, amalga oshirish) (tilshunoslikda) — muayyan til, til birligi, lisoniy shaklning u yoki bu vazifani bajarish qobiliyati; tilning kishilik jamiyatidagi roli, vazifasi; til tizimining barcha sathlarida … Read More

UTORUD

UTORUD, Atorid (Arabcha) — Merkuriyning eski nomi. Beruniy, Ulug’bek kitoblarida, qadimgi Sharq shoirlari, jumladan, Navoiy asarlarida bu nomni ko’p uchratish mumkin.

UFQ TEKISLIGI

UFQ TEKISLIGI berilgan nuqtada shovun chizig’i (Zenit va nadir chizig’i)ga perpendikulyar o’tgan osmon sferasining katta doirasi tekisligi. Ochiq dengizda ko’rinma ufq, kichik doira tekisligini tashkil etib, u haqiqiy Ufq tekisligiga … Read More

UFQ TOMONLARI

UFQ TOMONLARI, yorug’lik tomonlari — ufqning to’rtta asosiy nuqtasi; shimol, janub, Sharq va G’arb. Ba’zan Ufq tomonlari mos ravishda N, S, E va W bilan belgilanadi.

UCHAR BALIQ

UCHAR BALIQ (lotincha Volans) — osmonning Janubiy yarim sharida joylashgan uncha katta bo’lmagan yulduz turkumi. Rassom va kil yulduz turkumlari orasida joylashgan; eng ravshan yulduzlari 3 -4 yulduz kattalikda ko’rinadi. … Read More