ATOM DVIGATELI

ATOM DVIGATELI, yadro dvigateli — atom yadrolarining parchalanish reaktsiyasi natijasida reaktorda ajralib chiqadigan issiqlik energiyasini mexanik yoki elektr energiyaga aylantirib beradigan issiqlik dvigateli. Atom dvigateli transport vositalarida, suv osti kemalarida, … Read More

ATOM VA MOLEKULALAR DIFRAKTSIYASI

ATOM VA MOLEKULALAR DIFRAKTSIYASI — kristallardan turli azimutal burchaklarda maksimum, minimumlar hosil qilib, atom va molekulalarning sochilishi. Atom va molekulalar difraktsiyasi ularning to’lqin xususiyatiga ega ekanligini namoyon qyladigan hodisa. DeBroyl … Read More

ATOM BOMBASI

ATOM BOMBASI, yadro bombasi — yadro zaryadi o’rnatilgan aviasiya bombasi. Yadro ichki energiyasi kuchiga asoslanadi. Atom bombasi portlaganda katta miqdorda yadro energiyasi ajralib chiqadi. Birinchi marta 2-jahon urushi oxirida sobiq … Read More

ATOM ARTILLERIYASI

ATOM ARTILLERIYASI – oddiy va kimyoviy qurol bilan ham, yadro zaryadi bilan ham ta’minlangan snaryadlarni yer ustidagi va dengizdagi nishonlarga otish uchun mo’ljallangan artilleriya tizimi. Birinchi namunasi AQShda tayyorlangan 280 … Read More

ATOM

ATOM (Yunoncha atomos — bo’linmas) — kimyoviy elementning barcha xossalarini o’zida mujassamlashtirgan eng kichik zarrasi. Dastlabki «bo’linmas» nomini olgan bu zarraning ichki tuzilishi anchagina murakkab. Atom musbat zaryadlangan negiz (yadro) … Read More

ATOLL

ATOLL (maldivcha atolu so’zidan) — halqasimon marjon orollari. Ochiq dengizlarda uchraydi. Atoll cho’kkan vulqon orollari qirg’og’idagi marjon riflaridan paydo bo’lgan. Tropik kengliklarda ochiq dengizda, ayniqsa tinch okeanning Markaziy qismida, ba’zida … Read More

ATOIY

ATOIY (15 — asr, Balx) — shoir. Yassaviy avlodidan. Samarqand, Buxoro va Balxda yashagan. Turkiy, fors va Arab adabiyotlarini chuqur o’rgangan. Turkiy va fors tillarida ijod qilgan. Navoiy («Majolis un-nafois») … Read More

ATMOFIL ELEMENTLAR

ATMOFIL ELEMENTLAR – yer atmosferasi uchun xos bo’lgan kimyoviy elementlar. Elementlarning geokimyoviy tasnifiga muvofiq, Atmofil elementlarga: vodorod, azot va inert gazlar (geliy, neon, argon, Kripton va radon) kiradi. Litosferaning 47% … Read More

ATMOSFERANING NURLANISH BALANSI

ATMOSFERANING NURLANISH BALANSI — atmosferada yutilgan va chiqarilgan nurlanish oqimlarining algebraik yig’indisi. Atmosferada yutilgan nurlanish miqdori chiqarilgan nurlanish tufayli undan ketuvchi oqim miqdoriga nisbatan kam bo’ladi. Shuning uchun Atmosferaning nurlanish … Read More

ATMOSFERANING ISSIQLIK BALANSI

ATMOSFERANING ISSIQLIK BALANSI — atmosferaga kelgan va undan chiqqan issiqlik tengligi. Atmosferaning nurlanish balansi R, atmosferada suv bug’lari kondensatlanishi tufayli ajralib chiqqan issiqlik hr (h — kondensasiya yashirin issiqlig’i, g— … Read More