ATIR

ATIR (Arabcha — xushbo’y) — xushbo’y o’simliklarning guli, bargi, ildizidan yoki ba’zi hayvonlar bezlaridan olinadigan moddalarning spirtdagi eritmasi. Atir dastlab Sharq mamlakatlarida tarqalgan. U zamonlarda Atir turli gul moylaridan olinib, … Read More

ATETOZ

ATETOZ (Yunoncha athetos — vaziyatsiz) — kalavlanib yurish. Qo’l, oyoq, hatto yuz va til muskullarining uzluksiz chuvalchangsimon qimirlab, buralib qisqarishi. Asosan qo’l-oyoq barmoqlarida uchraydi. Atetoz miyaga qon quyilgandan keyin, miya … Read More

ATEROSKLEROZ

ATEROSKLEROZ (Yunoncha athera — bo’tqa va skleroz) — yog’simon modda (lipoid)lar almashinuvi buzilib, ularning arteriya ichki qavatida to’planishi va biriktiruvchi to’qimaning o’sib ketishi natijasida kelib chiqadigan surunkali kasallik. Ateroskleroz qon … Read More

ATEROMATOZ

ATEROMATOZ — ateroskleroz kasalligida qon tomir devorlarida pilakchalar va ular markazida mayda donachali detrit (biriktiruvchi to’qima asosiy moddasining mahalliy o’lishi) hosil bo’lishi; ular xolesterin kristallari va yog’kislotalaridan iborat bo’lib, lipid … Read More

ATEROMA

ATEROMA (Yunoncha athera — bo’tqa) — yumshoq, elastik, yuzasi silliq teriga yopishgan og’riqsiz tuzilma, xavfsiz o’sma; yog’bezi chiqish yo’lining bekilib qolishidan paydo bo’ladi. Boshning sochli qismi, yuz, tashqi jinsiy a’zolarda … Read More

ATEROV VILOYATI

ATEROV VILOYATI (1992 yilgacha Gurev viloyati) — Qozog’iston Respublikasi tarkibidagi viloyat. 1938 yil 15 yanvarda tashkil etilgan. Maydoni 113,5 ming kilometr kvadrat. Aholisi 447,9 ming kishi (1999); asosan qozoqlar, shuningdek … Read More

ATEROV

ATEROV (1992 yilgacha Gurev) — Qozog’iston Respublikasidagi shahar, Aterov viloyati markazi. Ural daryosidagi port. Aholisi 153 ming kishidan ziyod (1999). Temir yo’l stantsiyasi. Neftni qayta ishlash va kimyo sanoati rivojlangan. … Read More

ATERINASIMONLAR

ATERINASIMONLAR (Atheriniformes) — suyakli baliklar kenja turkumi. Uzunligi 4-50 santimetr. Karpsimonlar va sargansimonlarga qarindosh, Jabra pardasi 5-7 nurli, burun teshigi bir juft, orqa suzgichi 2, qorin suzgichlari 6 nurli. Tangachalari … Read More

ATELYE

ATELYE (Fransuzcha atelier — rassom ustaxonasi) — aholiga maishiy xizmat ko’rsatuvchi ustaxona, korxona: a) kiyim-kechak tikuvchi ustalar, chevarlar korxonasi. Masalan, modalar Atelyesi — yakka tartibda kiyim tikiladigan tsex, ishxona; b) … Read More

ATELEKTAZ

ATELEKTAZ (Yunoncha ateles — yetilmagan, noto’liq va ektasis — cho’zilish) — o’pka pufakchalari (alveolalari), segmentlar va boshqalarning havosizlanishi yoki deyarli havo qolmasligi natijasida burishishi (puchqayishi). Atelektaz bronxlar teshigining xar xil … Read More