Рубрика: A harfi

ADER — Sharqiy Antarktidadagi qoyadan iborat burun, Ader yarim orolida Viktoriya yerining shimoliy-Sharqiy chekkasi. 1841 yilda J. Ross boshliq ingliz ekspedisiyasi topgan va do’stining nomi bilan atagan. Ader yonida 1899 … Read More

AD’YUTANT (lotincha adjutans — yordam beruvchi) — 1) boshliq (komandir, qo’mondon) huzurida turli topshiriqlarni bajaruvchi harbiy xizmatchi (zobit). 2) podsho Rossiyasi armiyasida shtab va boshqarmalarda harbiy devon mutasaddisi bo’lgan zobit … Read More

AD’YUSTAJ (Fransuzcha ajuster — sozlash) (metallurgiyada) — prokat tsexlarida prokatlangandan so’ng metallni pardozlaydigan va ortishga tayyorlaydigan mashina hamda mexanizmlari bo’lgan uchastka.

AD’YUNKTURA — oliy malakali harbiy ilmiy va ilmiy-pedagog kadrlar (fan nomzodi) tayyorlashning asosiy shakli. O’zbekistonda uzluksiz ta’lim tizimining tarkibiy qismi. Ad’yunktura Ichki ishlar Akademiyasi, Qurolli kuchlar Akademiyasi, harbiy ilmiy tadqiqot … Read More

AD’YUNKT (lotincha adjunctus — qo’shilgan) — ilmiy yoki ilmiy-pedagogik ishga layoqati bo’lgan hamda harbiy ilmiy tadqiqot institutlari yoki oliy o’quv yurtlarining ad’yunkturasipya fan doktori, professor (ba’zi hollarda katta ilmiy xodim … Read More

ADSORBTSIYALOVCHI VOSITALAR — jadal shimib olish xususiyatiga ega bo’lgan dorilar; me’da-ichak yo’lini zaharli moddalar va ortiqcha gazlardan xalos etish maqsadida ishlatiladi (mas, faollashtirilgan ko’mir).

ADSORBTSIYA — qattiq yoki suyuq moddalar (adsorbentlar) sirtiga suyuq yoki gaz holidagi modda (adsorbat) larning kontsentrlanishi (yutilishi). Adsorbtsiya adsorbent sirtidagi molekulalararo kuch ta’sirida sodir bo’ladi. Adsorbat molekulalari adsorbent sirtiga yaqinlashib, … Read More

ADSORBENTLAR (lotincha ad — yonida va sorbens — yutuvchi) — tabiatda uchraydigan va sun’iy yo’l bilan tayyorlanadigan, disperelik darajasi yuqori bo’lgan juda katta tashqi (g’ovaksiz) yoki ichki (g’ovakdor) sirtli jismlar. … Read More

ADRIATIKA DENGIZI — O’rta dengizning bir qismi, yarim berk dengiz. Apennin va Bolqon yarim orollari oralig’ida. Janubda Otranto bo’g’ozi orqali Ioniya dengizi biln tutashgan. Maydoni 144 ming kilometr kvadrat. O’rtacha … Read More

ADRIANOPOL SULH SHARTNOMASI — 1828-29 yillardagi Rossiya-Turkiya urushini yakunlagan sulh shartnomasi. Adrianopol (hozirgi Edirne) shahrida imzolangan. 1827 yil 6 iyulda Rossiya, Angliya va Frantsiya davlatlari o’zaro til biriktirib, Turkiyadan Gresiyaga … Read More