Рубрика: A harfi

ADASHGAN NERV, sayyor nerv (nervus vagus) — odam va umurtqali hayvonlar bosh miyasi nervlarining o’ninchi jufti; eng uzun nerv. Adashgan nerv organizmda keng yoyilganligi uchun «adashgan» (sayyor) deyiladi. U miyaning … Read More

ADASHGAN BUYRAK – harakat vaqtida ortiqcha qimirlovchi yoki odatdagi o’rnidan siljigan buyrak. Bunda og’riq sezilishi, ko’ngil aynishi, ich qotishi yoki ketishi kabi alomatlar paydo bo’lishi mumkin. Odam ozganda, lat yeganda, … Read More

ADAPTOMETR (lotincha adapto — moslashtiraman, Yunoncha metreo — o’lchayman) — ko’zning yorug’lik sezish darajasini o’lchaydigan asbob. Bemorda yorug’lik sezgisini uyg’otadigan darajadagi minimal yorug’lik oqimini topishga asoslangan. Adaptometrdan ko’zning ba’zi fiziologik … Read More

ADAPTER (lotincha adapto — moslashtiraman) — 1) tovushni qayta eshittirishda — masalan, grammofon plastinkasi aylanganda Ninaning yoki torli cholg’u asboblari torlarining mexanik tebranishini tovush chastotasining elektr tebranishlariga aylantirib beruvchi qurilma. … Read More

ADAPTATSIYA (lotincha adaptatio — moslashuv) — 1) organizmning turli yashash sharoitlariga moslashishi; 2) sezgi a’zolarining o’ziga ta’sir etadigan qo’zg’atuvchilarga moslashishi natijasida ulardasezgirlikdarajasiningo’zgarishi (masalan, ko’zning yorug’lik yoki qorong’ilikka moslashuvi). Qo’zg’atuvchining ta’sir … Read More

ADAPTATSION SINDROM (umumiy adaptatsion sindrom) —. Kuchli ta’sirot (stressor)ga javoban odam va hayvonlar organizmida ro’y beradigan himoya reaktsiyalari majmui; bu reaktsiyalar buzilgan muvozanatni kayta tiklash va organizmning ichki muhiti (gomeostaz)ni … Read More

ADAPAZARI — Turkiyaning shimoliy- g’arbidagi shahar, Sakariya daryosi sohilida. Sakariya elining ma’muriy markazi. Aholisi 171 ming kishi (1990). Temir yo’l stantsiyasi, avtomobil yo’llari tuguni. Qishloq xo’jalik rayonining savdo-sanoat markazi (g’alla, … Read More

ADANA, Sayhon — Turkiyaning Janubiy qismidagi shahar, Sayhon daryosi bo’yida. Adana eli (viloyati) ning ma’muriy markazi. Aholisi 916 ming kishi (1990). Yirik savdo, sanoat markazi, temir yo’l stantsiyasi, avtomobil yo’llari … Read More

ADAN QO’LTIG’I — Arabiston dengizidagi qo’ltiq. Arabiston yarim oroli bilan Somali yarim oroli oralig’ida joylashgan. Uzunligi qariyb 900 kilometr eni 300 kilom gacha. Chuq. 3680 metrgacha. Bob-ul-Mandab bo’g’ozi orqali qizil … Read More

ADAN (Adan) Adolf Sharl (1803.24.7 — 1856.3.5) — frantsuz kompozitori. 40 dan ortiq opera yozgan. «Nyurenberg qo’ng’iroqlari» operasi, «Jizel», «Korsar» baletlari mashhur. «Jizel» baleti (1841) bilan frantsuz baletida romantik yo’nalishni … Read More