AGA

AGA, Amerika qurbaqasi, gov-qurbaqa (Bufo marinus) — suvda va quruqlikda yashovchilar sinfi — dumsizlar turkumiga mansub eng yirik qurbaqa. Tanasining uzunligi 25 sntimetrdan ortiq, eni 12 santimetrga yaqin. Terisi qo’ng’ir … Read More

AVFIY BUXORIY

AVFIY BUXORIY, Muhammad Avfiy, Nuriddin Muhammad ibn Tohir ibn Usmon Buxoriy (1172/77, Buxoro — 1233, Hindiston) — adabiyotshunos, tarjimon. Sharq adabiyotida tazkirachilik asoschilaridan. Buxorodagi madrasada o’qigan. 1201 yil Buxoroda Ilek … Read More

AVURTA

AVURTA (turkiycha) — ota-onasidan yetim qolgan go’daklarni boqib, tarbiyalab voyaga yetkazuvchi ayol, enaga. Avursak 11 — 14-asrlarga oid eski turkiy yozma obidalarida, xususan Yusuf xos Hojibning «Qutadg’u bilig», Nosiruddin Rabg’uziyning … Read More

AVURSAK

AVURSAK — shoyi va atlas to’quvchilar korxonasining ipak pishitish bo’limidagi choridor va tegirmonga ulangan taxtacha (uzunligi 2 metr). Avursak ning uchidagi mix tegirmon tirnog’i (teshigi) ga solinadi. Tegirmon aylansa, Avursak … Read More

AVUNKULAT

AVUNKULAT (lotincha avunculus — tog’a) — ibtidoiy jamiyatda tog’a va jiyanlar o’rtasidagi qavm-qarindoshlik munosabatlari. Patriarxat davrida farzandlarning ona urug’i bilan qarindoshlik aloqalari saqlangan. Avunkulatga binoan tog’a o’z jiyanining eng yaqin … Read More

AVUARLAR

AVUARLAR (Fransuzcha avoir — mulk) — 1) bankning to’lovlar to’lanadigan va majburiyatlar qoplanadigan mablag’lari (chek, veksel, pul o’tkazmalari, akkreditivlar, qimmatbaho qog’ozlar, oltin, chet el valyutasidagi pul vositalari); 2) banklarning xorijiy … Read More

AVTOYUKLAGICH

AVTOYUKLAGICH — avtomobil va vagonlarga yuk ortish va tushirish, omborlarda yukni taxlash, sanoat korxonalarida bir tsexdan ikkinchi tsexga yuk tashish uchun ishlatiladigan mashina. Yukni tashish va uni ko’tarish uchun Avtoyuklagichlarda … Read More

AVTOELEKTRONIKA

AVTOELEKTRONIKA — mashinasozlikka oid elektronika bilimlari va vositalari majmui. Avtoelektronika avtomobil dvigatellarining o’t oldirish mikroelektron tizimlari, boshqaruvni kompyuterlashtirish elektron qurilmalari, yo’lovchilar uchun turli qulayliklar yaratuvchi elektron tizimlar va boshqaa avtomatik … Read More

AVTOELEKTRON EMISSIYA

AVTOELEKTRON EMISSIYA (tunnel, sovuq emissiya), metallar va yarimo’tkazgichlarda kuchli elektr maydoni (E>106— 107V/santimetr) ta’siridagi elektron emissiya. Avtoelektron emissiya elektronlarning metall vakuum (yoki boshqa muhit) chegarasidagi potentsial to’siqdan tunnel orqali o’tishi … Read More

AVTOELEKTRON PROYEKTOR

AVTOELEKTRON PROYEKTOR, avtoelektron mikroskop, elektron proyektor —avtoelektron emissiya asosida tasvir beruvchi asbob. Katodning sirti kichikligi (radiusi 10~4 — 10~5 santimetr) tufayli uning sirtida juda katta (E>106 V/santimetr) elektr maydon kuchlanganligi … Read More