Рубрика: A harfi

ASTRONOMIYA (ostro… va Yunoncha nomos — qonun) — Koinot jismlari va ularning sistemalari paydo bo’lishini taraqqiyoti va tuzilishini, ko’rinma va haqiqiy harakatlarini, kimyoviy tarkibi va fizik holatini, Koinotning bir butun … Read More

ASTRONOMIK SOATLAR — astronomik kuzatishlarda qo’llaniladigan aniq va xatosiz yuradigan soatlar. Vaqtni katta aniqlik bilan bilish astronometriyada va amaliy astronomiyaning bir necha bo’limlarida juda zarur hisoblanadi. Qadim zamonlardan to 15-asrgacha … Read More

ASTRONOMIK PUNKT — astronomik kuzatishlardan kenglama va uzunlamasi hamda yo’naltirilgan predmet azimuti topilgan yer yuzasidagi nuqta. Ba’zi Astronomik punktlarda yuqoridagi u yoki bu parametr aniqlanmagan bo’lishi mumkin. Agar Astronomik punkt … Read More

ASTRONOMIK KOORDINATALAR — ixtiyoriy yoritkichning osmon sferasidagi vaziyatini aniqlash uchun qo’llaniladigan sistemalar. Sfera sirtidagi har qanday nuqtaning vaziyati asosiy deb qabul qilingan biror katta aylanada (markazdan o’tuvchi) yotuvchi yoy va … Read More

ASTRONOMIK GEODEZIYA — geodeziyaning ma’lum tarmoqlarini qurish nazariyasini hamda usullari va yerning shakli, o’lchamlari va gravitatsion maydonini o’rganadigan bo’limi. Astronomik geodeziya Yer yuzasida va Yer yaqinidagi fazoda o’tkazilgan astronomik, geodezik … Read More

ASTRONOMIK BIRLIK — astronomiyada masofa birligi; Yerdan Quyoshgacha bo’lgan o’rtacha masofaga teng. Astronomik birlikni aniqlash uchun Quyoshning gorizontal parallaksi aniqlanishi lozim. Astronomik birlikning aniq qiymati yerga juda yaqin keladigan sayyoralarni … Read More

ASTRONOMIK BELGILAR — Quyosh, oy, sayyoralar, zodiak yulduz turkumlari hamda sayyoralarning ro’para turish va birlashish nuqtalari, oy fazalari va b.ni ifodalash uchun ishlatiladigan shartli belgilar. Astronomiyaga oid adabiyotlarda, yilnomalar va … Read More

ASTRONOMIK ASBOB XATOSI — biron bir yoritqichni kuzatishda yoki kattalikni o’lchashda asbobning nuqsoni, noto’g’ri ishlashi va boshqa sabablarga ko’ra kelib chiqadigan xato. Hamma vaqt kuzatish va o’lchash natijalarini ko’paytirib yoki … Read More

ASTRONAVTIKA — kosmik fazoda parvoz qilish, kosmosni o’zlashtirish haqidagi fan.

ASTRONAVT (astro… va Yunoncha nautike — kema yuritish) — ba’zi mamlakatlar (masalan, AQSh) da kosmonavt atamasi o’rnida ishlatiluvchi so’z.