Рубрика: A harfi

ASTRAL E’TIQODLAR (astro… so’zidan)— osmon yoritqichlari va hodisalariga hamda u bilan bog’liq sehrgarlik hatti-harakatlariga sig’inish. Muayyan darajada hamma xalqlarda bo’lgan. Astral e’tiqodlar ayniqsa qadimgi ikki daryo oralig’i, Misr va qadimgi … Read More

ASTRAGAL (Astragalus) — burchoqdoshlar oilasiga mansub o’simliklar turkumi. O’t, chala buta va ba’zan butalardan iborat. 1600 turi bor. Barglari odatda murakkab, toq patsimon. Gullari kallak yoki boshoqsimon to’pgulda joylashgan. Mevasi … Read More

ASTON (Aston) Frensis Uilyam (1877-1945) — ingliz fizigi, Rossiya Fanlar Akademiyasi xorijiy muxbir a’zosi (1924). Mass-spektrografni yaratdi, uning yordamida ko’pgina barqaror izotoplarni kashf etdi va ularni tekshirdi. Joylashish koeffisientlari egri … Read More

ASTMA (Yunoncha asthma — halloslash, bo’g’ilib qolish) — bronxlar teshigining to’satdan torayib qolishi yoki yurak kasalliklari natijasida tutadigan bo’g’ilish xuruji. Astma tutganda darhol shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatish zarur. Astma qanday … Read More

ASTIGMATIZM (Yunoncha a — inkor qo’shimchasi va stigme — nuqta) — 1) yorug’lik nuqtaviy manbaining tasviri bitta tekislikda yotmaydigan ikkita o’zaro tik kesmada kuzatiladigan optic tizim aberrasiyasi. Agar nuqtaviy manbadan … Read More

ASTEROTEKA (Asterotheca) — qirqquloqdoshlar oilasiga mansub sporali o’simliklar turkumi. Faqat qazilma holda uchraydi. Barglari murakkab, yirik va uch karra patsimon. Sporali va sporasiz yaproqchalarining tuzilishi o’xshash. Qazilma holda Asterotikaning sporali, … Read More

ASTEROKALAMIT (Asterocalamites) — Qirqbo’g’indoshlar oilasiga mansub sporali o’simliklar. Faqat qazilma holda uchraydi. Tanasi bo’g’imlarga bo’lingan, sirti qirrali. Barglari ingichka va ko’p bo’lakli, 5 turi aniqlangan. Asterokalamitning shoxchasi, sporali shoxlarining izlari, … Read More

ASTEROIDLAR (Yunoncha aster — yulduz va eidos — ko’rinish) — kichik sayyoralar; Quyosh atrofida elliptik orbitalar bo’ylab harakatlanuvchi va ko’pchiligi Mars va Yupiter orbitalari oralig’ida joylashgan kichik jismlar. Tisius — … Read More

ASTENIYA (Yunoncha astenia — darmonsizlik) — asabiy-ruhiy quvvatsizlik; bunday bemorning kayfiyati o’zgaruvchan bo’lib, tez toliqadi, ozib ketadi, uyqusi buziladi. Yig’loqi bo’lib qoladi; vegetativ nerv sistemasining vazifasi izdan chiqadi, uzoq vaqtgacha … Read More

ASTAFEV VIKTOR PETROVICH (1924)—rus yozuvchisi. «O’g’irlik» (1966), «Shohbaliq» (1976), «Cho’pon va cho’pon qiz» (1971) kabi asarlari urush, Sibir qishloqlaridagi hayot, kishilarning ayanchli ahvoli haqida. «So’nggi ta’zim» (1-2-kitob, 1971 — 79) … Read More