Рубрика: I harfi

Izobutilen, SN2=S(SN3)2 -to’yinmagan uglevodorod, rangsiz gaz. Qaynash temperaturasi — 6,9°; suyuqlanish temperaturasi — 140,35°; suyuq Izobutilenning zichligi 594 kg/ m3 (20°). Suvda yomon, spirt va efirda yaxshi eriydi. Olefinlarning barcha … Read More

Ijod — insonning yangi moddiy va ma’naviy ne’matlar yaratish faoliyati. Unda inson tafakkuri, xotirasi, tasavvuri, diqqati, irodasi faol ishtirok etadi, butun bilimi, tajribasi, iste’dodi namoyon bo’ladi. Ijod dastlab inson tasavvurida … Read More

Idrisiy, al-Idrisiy Abu Abdulloh Muhammad ibn Muhammad [1100 — Seuta (Sibta), Marokash — 1165 yoki 1161, Sisiliya oroli] — Arab geografi va sayyohi. Ispaniyadagi Arab xalifaligining poytaxti Qurtuba (Kordova) shahrida … Read More

Izonitrillar (izosianidlar, karbilaminlar) — umumiy formulasi RNC (bu yerda R — organik radikal) bo’lgan organik birikmalar, tsianid kislota hosilalari, nitrillar izomerlarining Izonitrillar nitrillaridan farqi shuki, ularda CN guruhi organik radikal … Read More

Izohorik jarayon – sistema hajmi o’zgarmagan holda sistemada sodir bo’ladigan fizik jarayon. Sistemaning termodinamik holat diagrammasida izohora bilan ifodalanadi. Qattiq jismdagi jarayonlarda, jumladan, izotermik jarayonlarsa hajm deyarli o’zgarmagani uchun ular, … Read More

Izotropiya, izotroplik (izo… va Yunoncha tropos — burilish, yo’nalish) — muhit (jism) fizik xossalarining turli yunalishlarda bir xil bo’lishi. Xossalari barcha yunalishlarda bir xil miqdor (skalyar) bilan ifodalanadigan jism izotrop … Read More

Izochiziqlar — geografik xaritada bir xil qiymat miqdordagi nuqtalarni, masalan, ATM. bosimi, ATM. yog’inlarining qalinligi, miqdori, havo temperaturasi va hokazolarni birlashtiruvchi chiziqlar. Xaritagrafiyada keng qo’llaniladi. Izochiziqlar yordamida xaritalarda muayyan hodisalarning … Read More

Itsenko — kushing kasalligi [nevropatolog N. M. Itsenko (1889— 1954) va amerikalik neyroxirurg X. U. Kushing (1869-1939) nomidan] — gipofiza adrenokortikotrop gormon (AKTG) ning ko’p ishlanishi oqibatida kelib chiqadigan kasallik. … Read More

Ich dam bo’lishi, ichda el to’planishi, meteorizm — ichakda ko’p el to’planishi natijasida qorinning taranglashishi. Sog’lom odamning me’dasi va ichagida shu a’zolar faoliyatini bir me’yorda saqlab turish uchun oz miqdorda … Read More

Ichki xo’jalik rejasi — xo’jalik yurituvchi sub’yektlarning belgilangan maqsadlari va unga erishish chora-tadbirlari majmui. Ichki xo’jalik rejasi muayyan xo’jalik yurituvchi sub’yektning ixtisoslashuvi va mavjud ishlab chiqarish resurslarini hisobga olgan holda … Read More