Sig’alon

Sig’alon — tog’larda tik yon bag’irlarning o’rta va quyi qismida to’plangan silliklanmagan parcha toshlar. Tub tog’ jinslarining nurashi va nurash jinslarining yuqoridan qulab tushishi natijasida hosil bo’ladi. Sig’alondagi jinslarning kattakichikligi … Read More

Sitsiliyadagi qullar qo’zg’oloni

Sitsiliyadagi qullar qo’zg’oloni — Sisiliya orolidagi qo’zg’olon. 1-qo’zg’olon (miloddan avvalgi 136-132) markazi Enna va Agrigent sh.larida bo’lib, uning rahbarlari evn va Kleon nomli qullar bo’lgan. 2-qo’zg’olon (miloddan avvalgi 104-99) qishloqlarda, … Read More

Sitsiliya qirolligi

Sitsiliya qirolligi — 1213- asrda Janubiy Italiya va Sitsiliyada normannlar tomonidan 11-asrda bosib olingan hududlarda barpo etilgan davlat. 1qiroli Rojer II. 1268 yilda Sitsiliya qirolligi Koroli Karl I Anjuyskiy bo’lgan. … Read More

Sit jangi

Sit jangi — Vladimir buyuk knyazi Yuriy Vsevolodovich qo’shini bilan mo’g’ul tumanboshisi Burundoy qo’mondonligi ostidagi qo’shinlar o’rtasida Sit daryosi bo’yida bo’lib o’tgan jang (1238.4.3). Vladimir-Suzdal knyazligiga bostirib kirgan mo’g’ullar Uglichdan … Read More

Sif

Sif (inglizcha CIF, cogt — narx, insurance — sug’urta, freight — fraxt so’zlarining bosh harflaridan) — xalqaro savdoda tovarlarni yetkazib berishning asosiy shartlaridan biri. Sif shartlariga ko’ra, sotuvchi tovarni sug’urta … Read More

Sistola

Sistola (Yunoncha systole — qisqarish) — yurak bo’lmachasi va qorinchasining alohida, lekin ketma-ket qisqarishi; bunda qon arteriyalarga haydaladi. Bo’lmacha va qorinchalar Sistolasining diastola (bo’shashish) bilan izchil almashinib turishi yurak faoliyati … Read More

Sistema, geologik sistema

Sistema, geologik sistema — yer pusti va yerning organik dunyosi rivojlanishidagi tabiiy bosqichga mos keladigan xalqaro stratigrafik shkalaning asosiy bo’linmasi. Geologik sistema shakllangan oraliq vaqt geologik davr deb ataladi. Yerning … Read More

Sirot

Sirot (Arabcha — yo’l) — Islom manbalarida qiyomat kuni Jahannam uzra tortiladigan qilko’prik; fors va turkiyzabon xalqlarda Pulsirot («Sirot ko’prigi») deb yuritiladi. Diniy e’tiqodga ko’ra, jannatga eltuvchi Yagona yo’l mazkur … Read More

Sirka angidrid

Sirka angidrid (sirka kislota angidridi), S4N6O3 — o’tkir hidli, rangeiz suyuqlik. Suyuqlanish temperaturasi — 73,1°, qaynash temperaturasi 139,5°, benzol, efir, tetragidrofuran va xloroformda eriydi. Sirka aldegidni kislorod bilan oksidlab, sirka … Read More

«Sinxua»

«Sinxua» («yangi Xitoy») XXR ning davlat axborot agentligi. 1938 yilda Yanan shahrida Xitoy KP axborot agentligi sifatida tashkil topgan. 1940 yildan Pekinda joylashgan. Mamlakat matbuoti, televideniye va radiosiga mamlakat va … Read More