Рубрика: X harfi

Xuan Karlos I (Juan Carlos I; to’liq nomi — Xuan Karlos Viktor Manuel de Burboniburbon) (1938.5.1, Rim) — Ispaniya davlat arbobi. Barselona grafi don Xuan o’g’li, qirol Alfons XIII nevarasi. … Read More

Xronologiya (xrono… va …logiyadan) — 1) tarixiy voqealarning davriy tadrijiyligi; 2) vaqt o’lchovi haqidagi fan. Astronomik Xronologiya fazodagi hodisalarning qaytarilib turish qonuniyatlarini o’rganadi va aniq astronomik vaqtni belgilaydi. Tarixiy Xronologiya … Read More

Xromshpinelidlar, xromshpinellar — murakkab oksidlar kichik sinfining shpinelidlar guruhiga mansub minerallari; doimiy tarkibga ega bo’lmagan qattiq eritmalar sistemasi. Kimyoviy tarkibi (Mg, Fe)(Cr, Al, Fe, Ti)2O4. Xromshpinelidla 20 ga yaqin mineral … Read More

Xronika (Yunoncha chronika — yilnoma) — 1) adabiy janr. Voqealarning tarixan izchil bayonini o’z ichiga oladi. Xronikada vaqt tarixiy jarayonning sub’yekti tarzida aks etadi. Xronika syujeti vaktning o’zgarishi ta’sirida uyushtiriladi, … Read More

Xoqoniy Shirvoniy (to’liq ism-sharifi Afzaliddin Badil ibn Ali) (1120, Shirvon 1199, Tabriz) — ozar shoiri. G’azal, qasida va masnaviylar bitgan. Shoir Abu Alo Ganjaviydan (12-asr 1-yarmi) badiiy ijod sirlarini o’rgangan. … Read More

Xoshimin (1976 yilgacha Saygon) Vetnamdagi shahar. Atrofi bilan markazga bo’ysunuvchi alohida ma’muriy birlikni tashkil etadi. Aholisi 3,6 million kishi (1996). Transport yo’llari chorrahasi. Saygon daryosi bo’yidagi port (Janubiy Xitoy dengizidan … Read More

Xoxlov elchiligi — rus podshosi M.F.Romanov (1613-45) Buxoro xoni Imomqulixon huzuriga boyar Ivan Danilovich Xoxlov boshchiligida yuborgan diplomatik missiya (1620 -22). Imomqulixon tomonidan yuborilgan Odambiy rahbarligidagi elchilik (1619-20) ka javoban … Read More

Xorijiylar (Arabcha ajralib chiqqan, isyonchi) — islomdatn ilk oqim tarafdorlari. Xalifa Ali bilan Umaviylar o’rtasidagi kurash davomida 7-asrning 2-yarmi boshlarida vujudga kelgan. Taxt uchun kuratshda Ali Muoviya tarafdorlari (umaviylar) bilan … Read More

Xorazm vohasi — Amudaryoning quyi qismidagi qadimgi voha. Xorazm vohasida O’zbekistonning Xorazm viloyati, Qoraqalpog’istonning Janubiy g’arbiy qismi hamda Turkmaniston Toshhovuz viloyatining shimoliy Sharqiy qismi joylashgan. Shimoldan (shartli ravishda) Qo’ng’irot kengligi, … Read More

Xorazm maqomlari — maqom turi. Xorazmda maqom yo’llariga yaqin mumtoz musiqa namunalari qadimdan ma’lum bo’lgan. Bizgacha yetib kelgan shakli — olti maqom (rost, Buzruk, Navo, Dugoh, Segoh, Iroq) tizimi Shashmaqom … Read More