ASPIDISTRA

ASPIDISTRA (Aspidistra) — marvaridguldoshlar oilasi (convallariaceae) ga mansub ko’p yillik o’tlar turkumi. Himolay tog’lari va uning Sharqiy tomonlarida tarqalgan. 7 turi bor. Aspidistra poyasi ostidan bo’g’izbarglar hosil qiladi. Gullari mayda. … Read More

ASPERGILLYOZ

ASPERGILLYOZ (Aspergillosis) — odam va hayvonlarda parazit zamburug’i (aspergillar) qo’zg’atadigan kasallik. Aspergillyozda qaysi a’zo zararlanganligiga qarab kasallik belgilari turlicha namoyon bo’ladi. Masalan, teri Aspergillyozida asosan teri zararlanadi, unda tuguncha, yara … Read More

ASPERGILLAR

ASPERGILLAR (Aspergillus) — askomisetsimonlar sinfining mog’or zamburug’lar turkumi. Konidiyalar, ya’ni jinssiz yo’l bilan hosil bo’ladigan sporalar yordamida ko’payadi. Sporalari turli xilda va odatda mayin tukchalar bilan qoplangan bo’ladi. Tuproq, devorlar, … Read More

ASPARUX

ASPARUX (Isperix, Ispor, Aspirek) (? — 701) — qadimgi turkiyzabon bulg’orlar xoni (643 — 701), ilk slavyan-bolgar davlati (681 — 1018) asoschisi. Asparux bulg’or qabilalari Ittifoqi yo’lboshchisi Kubratxon (Qorotxon) ning … Read More

ASPARAGIN KISLOTA

ASPARAGIN KISLOTA (aminokax-rabokislota), — rangsiz kristallar, dikarbon aminokislotalardan biri, Molekulyar modda 133,1. Asparagin kislota hayvon va o’simlik oksillari tarkibida ko’p miqdorda uchraydi, ularda azot moddalarining almashinuvida muhim rol uynaydi. U … Read More

ASPARAGIN

ASPARAGIN, H2NOCCH2CH(NH2) SOON — o’simlik organizmida azotli birikmalarning almashinishidan hosil bo’ladigan Asparagin kislota amidi. Molekulyar modda 132,12; rangsiz kristallar. Suvda, kislotalarda yaxshi eriydi, organik kislotalarda erimaydi. Asparagin — alifatik a … Read More

ASPAK

ASPAK (forscha, ASP — ot va AK — cha qo’shimchasi) — mis idish (choydish, oftoba, qumg’on, ko’za, tog’ora kabi) larning qopqog’ini va dastasini idish tanasiga biriktiradigan qismi. Idish tanasiga maxsus … Read More

ASOSLI TOG’ JINSLARI

ASOSLI TOG’ JINSLARI — magmatik jinslar. Kremniy oksidi bilan to’yinmagan va tarkibida kvars bo’lmagan jinslar. Asosli tog’ jinslarida kremniy oksidi 50 — 55% dan ortmaydi. Nordon tog’ jinslariga nisbatan kaliy, … Read More

ASOSIY O’G’IT

ASOSIY O’G’IT — ekinlar ekilishidan oldin tuproqqa solinadigan o’g’it. Asosiy deb atalishining sababi shuki, uning tarkibida ayni uchastkaga mo’ljallangan oziq moddalarning ko’p qismi bo’ladi. Asosiy o’g’it butun vegetatsiya davrida o’simlikning … Read More