Рубрика: A harfi

AKROPETAL RIVOJLANISH (Yunoncha akron — cho’qqi, balandlik, lotincha petere — intiladi) — o’simliklardagi organlar yoki yon shoxlar eng yosh qismlarining pastdan yuqoriga qarab ma’lum tartibda birin-ketin o’sishi yoki rivojlanishi.

AKRON — AQSh shimoli-sharqidagi shahar, Ogayo shtatida. Aholisi 223 ming kishi (1990), shahar atrofi bilan birga 690 ming. Transport yo’llari tuguni. Metallsozlik, stanoksozlik, avtomobilsozlik, kimyo, shina, poligrafiya korxonalari, universitet bor. … Read More

AKROMOV Toshxo’ja (1936.23.5, Toshkent) —kinorejissyor. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1983). Toshkent davlat san’at institutini tugatgan (1957). Hamza teatrida aktyor (1955— 62), «O’zbekfilm»da rejissyor yordamchisi, rejissyor (1962-68), «O’zbektelefilm»da rejissyor (1968-79), … Read More

AKROMEGALIYA (Yunoncha akros — oyoq-qo’l va megos — katta) — miya ortig’i (gipofiz) o’sish gormonini ortiqcha ishlab chiqarish natijasida kelib chiqadigan endokrin kasallik. Bunda odamlarning laboratoriya, burun, pastki va yuqori … Read More

AKROLEIN (propenal, akril aldegid), — to’yinmagan alifatik aldegid, o’tkir hidli, rangsiz, uchuvchan suyuklik; suyuqlanish temperaturasi 86,5 dan 88° gacha, qaynash temperaturasi 52,7°. Akrolein laboratiya sharoitida gliseringa kaliy bisulfat, fosfat kislota … Read More

AKROBATIKA (Yunoncha akrobotes — oyoq uchida yuraman, yuqoriga chiqaman) — 1) gimnastika shaklidagi jismoniy mashqlar turi; 2) sakrash, sport uskunalariga tayanib yoki ularsiz muvozanatni saqlab bajariladigan, kuch, epchillik namoyish qilinadigan … Read More

AKRILONITRIL, rangsiz suyuqlik. Suyuqlanish temperaturasi 83°, qaynash temperaturasi 77,3°. Organik erituvchilarning ko’pchiligida eriydi. Suv bilan 70,5—70,7° da qaynaydigan azeotrop aralashma hosil qiladi. Akrilonitrilni saqlashda uning polimerlanish va yonuvchanlik xossalarini e’tiborga … Read More

AKRILATLAR — akril kislotaiit efir va tuzlari. Yorug’lik, issiqlik va kislorod ta’sirida yuqori molekulyar moddalarga — polimerlarta. aylanadi. Akrilatlar sanoatda etilentsiangidrin va spirtlardan (sulfat kislota ishtirokida) olinadi. Poliakrilat plyonka, lok … Read More

AKRILAT KAUCHUKLAR – akril monomerlarining akrilatlar bilan hosil qilgan sopolimerlari. Bular oltingugurt, aminlar, benzoil peroksid bilan choklanib (vulkanizatsiyalanib) akril rezi pasi hosil qiladi. Akrilat kaucuklar 200° temperaturada ham parchalanmaydi. Hozirgi … Read More

AKRILAMID (2 — propenamid), — rangsiz kristall. Molekulyar modda. 71,08, suyuqlanish temperaturasi 84,5°, qaynash temperaturasi 215°. Eruvchanligi (100 gramm erituvchida gramm hisobida): suvda — 211,5; metanolda — 155,0; etanolda -86,2; … Read More