Category: M harfi

Materializm (lot. Materialis — moddiy) — falsafadagi asosiy oqimlardan biri; moddiy, tabiiy, jis- Moniy olamning ob’ektiv ravishda, ya’ni uning Iroda, ruh, ongga bog’liq bo’lmagan holda mavjudligini va ularga nisba- tan … Read More

Materiya (lot. materia — mod- da) — borliqning moddiy shaklini ifodalovchi umumiy tushuncha. Olamda “umuman odam” bo’lmaganidek “umuman M.”ham bo’lmaydi, balki M.ning anik, ko’rinishlari uchraydi. Shu tarzda fikr yuritgan faylasuflar … Read More

Matnshunoslik, tekstologiya — yordamchi tarixiyfilologik fan soxasi, adabiyot va folislorga oid qo’lyozma asar- larni, tarixiy hujjatlarni, ularning aniq matnlarini aniqlash va tanqidiy o’rganish, sharhlab e’lon qilish maqsadida ular ustida tadqiqotlar … Read More

MAX (Mach) Ernst (1838.18.2, mo- raviya — 1916.19.2, Myunxen yaqinidagi xar sh.) — avstriyalik faylasuf, Fi- zik. Venauntida privatdosent (1861), Gras untida fizika prof. (1864), Pra- gadagi nemis untida fizika … Read More

Maxmur (taxallusi; asl ism- sharifi Maqmud Mulla Shermuhammad o’g’li, ?—Qo’qon — 1844) — o’zbek mum- toz adabiyoti namoyandalaridan biri. Shoir Mulla Shermuhammad Akmal Ho’qandiyning o’g’li. Qo’qondagi Ma- drasai Mirda tahsil … Read More

Mashina tili – EHM va kom- pyuterlar uchun dasturlar (programma- lar) tuzish “tili”; eng sodda algorit- mik til. Uning mazmuni va kridalari raqamli hisoblash mashinalari va kom- pyuterlarda ishlab chiqiladi. … Read More

Mashina tarjimasi – bir ta biiy tildan ikkinchi tilga matnni raqamli hisoblash mashinalari va kom- pyuterlar yordamida tarjima qilish. EHM va kompyuterlar uchun dasturlar tuzish, matematik lingvistika va amaliy lingvistika … Read More

Mashina zali (elektr stantsi- yada) — st-ya binosining elektr energiya ishlab chiqaradigan agregatlar (elektr generatorlar, turbinalar va dizellar hamda yordamchi jihozlar) joylash- tiriladigan qismi. Issiklik elektr st-yalari, atom elektr st-yalari, … Read More

Mashina detallari – 1) bir jinsli materialdan yig’ib tayyorlana- digan mashina, asboblar, apparatlar yoki qurilmalar qismi; umumiy va Max- sus ishlarga mo’ljallangan xillari bor. Umumiy ishlarga mo’ljallangan M. D.ga ko’pgina … Read More

Mashina vaqti — mashina [agregat, apparat, stanok, transport vo- sitasi, EHM (kompyuter)] yordamida mehnat predmeti yoki axborotning shak- li, holati yoki hajmi o’zgarishini amalga oshirish yoki transport vositasining mu- ayyan … Read More