15 sentabr kun tarixi

👉 BAYRAMLAR:

🇺🇳 Xalqaro demokratiya kuni.
🌏 Butunjahon limfoma haqida xabardorlik kuni.
🌏 Xalqaro nuqta kuni.
🌍 Butunjahon Afro kuni.
🌎 Xalqaro miotonik distrofiya kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇨🇷 Kosta-Rika, 🇸🇻 Salvador, 🇭🇳 Gonduras, 🇬🇹 Gvatemala, 🇳🇮 Nikaragua ‐ Mustaqillik kuni.
🇬🇧 Buyuk Britaniya – Britaniya jangi kuni.
🇹🇭 Tailand ‐ Silpa Bhirasri kuni.
🇦🇿 Ozarbayjon – Bilimlar kuni.
🇮🇷 Eron ‐ Imom Rizoning shahidligi.
🇲🇽 Meksika – Doloresning inqilobga chorlovini xotirlash milliy kuni.
🇺🇸 AQSh ‐ Milliy neonatal hamshiralar kuni.
🇸🇮 Sloveniya – Sloveniya Primoryesining mamlakatga qaytarilish kuni.
🇧🇾 Belarus – Kutubxonalar kuni.
🇮🇳 Hindiston – Muhandislar kuni.
🇺🇸 AQSh – Milliy kontuziya haqida xabardorlik kuni.

👉15-sentabrda sodir bo’lgan voqealar:

  • 533 – Imperator Yustinian I yuborgan, qo’mondon Velisaris boshchiligidagi Sharqiy Rim imperiyasi qo’shini Karfagenga kirdi.
  • 1514 – turk qo’shinlari Tabrizni (Fors) egallab olib, shaghar aholisining aksariyatini qirg’in qildilar.
  • 1776 – Ingliz qo’shinlari Nyu-Yorkni egallab, amerikaliklar qo’mondoni Jorj Vashingtonni qo’lga olishiga oz qoldi.
  • 1805 – Rossiya Napoleonga qarshi birinchi urushni e’lon qildi.
  • 1812 – Napoleon boshchiligidagi fransuz armiyasi Moskva Kremliga kirdi.
  • 1821 – Ispaniyaning Gvatemala, Gonduras, Kosta-Rika va Salvador koloniyalari o’z mustaqilligini e’lon qildi.
  • 1826 – 1826-1828-yillardagi rus-fors urushidagi Shamxor jangi.
  • 1830 – Buyuk Britaniyada, Liverpul va Manchester o’rtasida dunyodagi birinchi shaharlararo temir yo’l liniyasi ochildi.
  • 1835 – Charlis Darvin „Bigl“ kemasida Galapagos orollariga kelib tushdi.
  • 1847 – Amerika qo’shinlari Meksika poytaxti Mexiko shahrini egalladi.
  • 1904 – Toshkentda telefon aloqasi ishga tushirilgan. 
  • 1916 – Jahon urushlari tarixida janglarda birinchi marta tanklardan foydalanish.
  • 1918 – Ozarbayjon poytaxti Boku dashnoq qurolli tuzilmalaridan ozod qilindi.
  • 1928 – ingliz mikrobiologi Aleksandr Fleming birinchi bo’lib penitsillinni ajratib oldi.
    -1935 – Svastika Germaniya ramzi etib belgilandi.
  • 1946 – Bolgariya xalq respublikasi deb e’lon qilindi.
  • 1959 – Nikita Xrushchyov AQSHga davlat tashrifi bilan keldi.
  • 1971 – «Grinpis» tashkiloti tashkil etildi.
  • 1977 – Toshkent shahrida Akmal Ikromov tumani tashkil topdi.
  • 1997 – Google.com domeni ro’yxatdan o’tgan.
  • 2007 – Peruda sirli meteoritning tushishi.
  • 2008 – Lehman Brothers banki bankrotlik to’g’risida ariza berdi, bu 2008-yilgi jahon iqtisodiy inqirozining boshlanishiga olib keldi.
  • 2010 – A.Navoiy xiyobonida yozuvchi Oybek haykalining ochilish marosimi bo’lib o’tdi.

👉 15-SENTABRDA TAVALLUD TOPGANLAR:

  • 1254 – Marko Polo (1324) – venetsiyalik sayyoh.
  • 1789 – Kuper Jeyms Fenimor (1851) – amerikalik yozuvchi.
  • 1828 – Aleksandr Butlerov (1886) – rus kimyogari, organik kimyo asoschisi.
  • 1857 – Taft Uilyam Xovard (1930) – AQShning 27-prezudenti.
  • 1890 – Agata Kristi (1976) – ingliz yozuvchisi.
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1904 – G’aniyev Nabi (1953) – kinorejissyor, o’zbek kinosining asoschilaridan, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1940).
  • 1910 – Shukur Burhonov (1987) – teatr va kino aktyori, O’zbekiston SSR (1940) va SSSR xalq artisti.
  • 1913 – Ziyodullayev Saidkarim – iqtisodchi olim, O’zbekiston FA akademigi (1974), O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan iqtisodchi (1973).
  • 1926 – Jan-Pyer Serr – fransuz matematigi, eng yosh Filds mukofoti sovrindori.
  • 1942 – Emmerson Dambudzo Mnangagwa – Zimbabvening 3-prezidenti (2017-yildan).
  • 1976 – Nikolay Baskov – Rossiya estrada va opera qo’shiqchisi, rus tenori. 
  • 1984 – Garri – Sasseks gersogi, Buyuk Britaniya Qiroli Charlz va uning birinchi rafiqasi malika Diananing kenja o’g’li, Uels shahzodasi.
  • 1988 – Jon Bredli-Vest – britaniyalik aktyor
  • 1988 – Chelsi Keyn – amerikalik aktrisa va qo’shiqchi.
  • 2004 – David Popovich – ruminiyalik suzish ustasi, jahon va Yevropa chempioni.