ZIGOMITSETLAR

ZIGOMITSETLAR (Zygomycetes) zamburug’lar sinfi. Tanasi yaxshi rivojlangan ko’p yadroli miseliy. Hujayra devori xitin va xitozan, ba’zan glyukandan iborat. Jinsiy jarayoni — zigosporalar hosil qiladigan zigogamiya (nomi shundan olingan). 75% turi … Read More

ZIGMONDI

ZIGMONDI (Jigmondi; Zsigmondy) Rixard Adolf (1865.1.4, Vena — 1929.23.9, Gyottingen) — avstriyalik fizikkimyogar. Gyottingen universiteti organik va kolloid kimyo kafedrasi professor (1903-07), Gyottingen universiteti anorganik kimyo instituti direktori (1908-29). Immersion … Read More

ZIGMASHINA

ZIGMASHINA, zikmashina (nemischa Sieskenmaschine) — yupqa list materiallarda chuqurcha va chiqiqlar (Ziglar), ariqchalar hosil qiladigan, shuningdek, ularni tekislaydigan va kalibrlaydigan mashina; dastaki va mexanik xillari bor. Zigmashinada profillangan aylanuvchi ikkita … Read More

ZIVIYE

ZIVIYE — Eronning shimoli g’arbidagi qadimgi manzilgoh (miloddan avvalgi 8-asr oxiri — 7 asr o’rtasi). Ziviyedan oltin, kumush, jezdan yasalgan buyumlar xazinasi topilgan (1947). Frantsuz arxeologi R. Girshman tomonidan 1950-60 … Read More

ZIANGIROV MUHAMED SULTANGIROVICH

ZIANGIROV MUHAMED SULTANGIROVICH (1923, Yangiyo’l tumani — 1943.30.9, Dnepropetrovsk viloyati Solyonoe tumani Voyskovoye qishlog’i) — 2-jahon urushi qatnashchisi. 1942 yildan frontda. 198 alohida o’qchi otryadi (Janubiy G’arbiy frontning 6 armiyasi) … Read More

ZEYA

ZEYA — Rossiya Federatsiyasi Amur viloyatidagi daryo, Amur daryosining chap irmog’i. Uzunligi 1242 kilometr, havzasining maydoni 233 ming kilometr kvadrat. Stanovoy tizmasining Janub yon bag’irlaridan boshlanadi. O’rtacha suv sarfi 1910 … Read More

ZEFIR

ZEFIR — 1) o’ziga xos ensiz bo’ylama yo’llari bo’lgan ipgazlama. Bo’ylama yo’llarni yo’g’on tanda iplari yoki rangli iplar hosil qiladi. Zefirdan, asosan, erkaklar ko’ylaklari tikiladi; 2) qandolatchilik mahsuloti, shirinlik. Marmeladning … Read More

ZERCHA

ZERCHA — har xil buyumlarni teshish uchun ishlatiladigan ostlik moslama. Po’lat yoki temirdan o’rtasi teshik qilib doyra yoki to’rtqirra shaklda yasaladi. Buyumlarga teshik ochishda ularning ostiga qo’yiladi. Chunonchi taqagar Zerchasi … Read More

ZERU BAM

ZERU BAM, zir (zil) u bam (forscha — past va baland) — 1) o’rta asrlarda Turkiston, Eron, Ozarbayjon xalklari musiqa amaliyoti va nazariyasida eng ingichka (zer) va yo’g’on (Bamm) tovush … Read More