Bo'lim: B harfi

BIOIQLIM ATLASI — ochiq havoda va meteorologik omillar majmui muhitida odamga ta’sir ko’rsatadigan iqlim ko’rsatkichlarining muayyan hudud doirasida taqsimlanishini aks ettiradigan xaritalar to’plami. Mintaqaning birinchi Bioiqlim atlasi («Bioklimaticheskiy atlas Sredney … Read More

BIOINDIKATORLAR (bio… va lotincha indico—ko’rsataman, aniqlayman)— soni yoki rivojlanish xususiyatlarining o’zgarishi orqali yashash muhitida sodir bo’layotgan tabiiy jarayonlar, sharoit yoki antropogen o’zgarishlardan darak beruvchi tirik organizmlar. Ko’pchilik organizmlar yashash muhiti … Read More

BIOZONA (bio… va zona)— biror sistematik guruh (tur, urug’— turkum, oila)ga kiradigan qazilma organizmlarning vertikal bo’ylab tarqalganini ko’rsatuvchi tog’jinslari qatlami (startigrafik interval). Yoshiga ko’ra qazilma organizmlar muayyan sistematik guruhi evolyutsiyasi … Read More

…BIOZ (Yunoncha bios—hayot)—ko’shma so’zlarda hayotga, hayotiy jarayonlarga aloqadorlikni bildiruvchi orqa qo’shimcha (masalan, anabioz, parabioz).

BIOGIDROAKUSTIKA (bio…, gidro… va akustika,) biologik gidroakustika—suvdagi organizmlar chiqaradigan tovushlarni o’rganadigan fan. Biogidroakustika 2-jahon urushida texnik gidroakustika (shovqin pelengatori, exolokasiya va boshqalar) vositalaridan ko’p foydalanish munosabati bilan vujudga kelgan. Ko’pchilik … Read More

BIOGEOSENOZ (bio…, Geo… va Yunoncha koinos — umumiy), ekosistema — yer yuzining muayyan bir qismi doirasida shakllangan tabiat sistemalarining o’zaro boglangan va bir-birini taqozo etadigan murakkab majmui. Jami Biogeosenozning organik … Read More

BIOGEOKIMYOVIY PROVINTSIYALAR — organizmlar tarkibidagi kimyoviy element (birikma) ning miqdoriga ko’ra bir-biridan farq qiladigan oblastlar. Biogekimyoviy provintsiyalarda ayrim kimyoviy elementning kam yoki ortiq bo’lishi oqibatida o’simliklar va hayvon organizmlarida turli … Read More

BIOGEOKIMYO — tirik organizmlar ishtirokida yer biosferasida kimyoviy elementlarning aylanishini o’rganadigan fan. Biogeokimyo tushunchasini fanga rus olimi V. I. Vernadskiy kiritgan. U tirik moddaning planeta miqyosida sodir bo’ladigan geokimyoviy jarayonlardagi … Read More

BIOGEOGRAFIYA (bio… va geografiya) — tirik organizmlar (o’simlik, hayvonlar, zamburug’lar, mikroorganizmlar) jamoasi va ular komponentlari (tur, urug’, oila va boshqalar)ning Yer yuzida tarqalishi qonuniyatlarini o’rganuvchi fan. Biogeografiya biosfera haqidagi fanlardan … Read More

BIOGENETIK QONUN — organizmlarning individual taraqqiyoti (ontogenezi) va tarixiy taraqqiyoti (filogenezi) o’rtasidagi munosabatlarni ifodalovchi tushunchalar majmui. Birinchi marta F. Myuller (1864) ochgan, E. Gekkel (1866) tomonidan tavsiflab berilgan. Biogenetik qonunga … Read More