Bo'lim: D harfi

DINAMIKA (musiqada) – 1) muayyan asarning nota yozuvida va bevosita uni ijro etishda tovushlar sadolanishi kuchi (baland-pastligi) ning o’zgaruvchanligi; 2) shu o’zgaruvchanlikni ifodalovchi belgilar majmui; 3) mazkur jarayonni o’rganuvchi ta’limot. … Read More

DINAMIK METEOROLOGIYA – umumiy meteorologiyaning bir bo’limi, atmosferada sodir bo’ladigan dinamik va termodinamik jarayonlarni nazariy jihatdan o’rganish, ob-havoni oldindan aytib berishning gidrodinamik usullarini ishlab chiqish va boshqalar bilan shug’ullanadi. Dinamik … Read More

DINAMIK DASTURLASH (Programmalash) — matematikaning ko’p bosqichli eng maqbul (optimal) boshqarishga oid masalalar nazariyasi va ularni yechish usullarini o’rganuvchi bo’limi. Bu yerda dasturlash (programmalash) tushunchasi «rejalashtirish», «qaror qabul qilish», ya’ni … Read More

DINAMIK GEOLOGIYA – geologiya fanining bir sohasi. Yer ustki qismi va qa’rida bo’ladigan geologik jarayonlarning kelib chiqishini o’rganadi. Endogen jarayonlar va ekzogen jarayonlarga bo’linadi. Endogen jarayonlarning asosiy energiya manbai erning … Read More

DIN (Arabcha — e’tiqod, ishonch, itoat) — Xudo yoki xudolar, g’ayritabiiy kuchlar mavjudligiga ishonish. Din muayyan ta’limotlar, his-tuyg’ular, toat-ibodatlar va diniy tashkilotlarning faoliyatlari orqali namoyon bo’ladigan, olam, hayot yaratilishini tasavvur … Read More

DIMORFIZM (Di… va Yunoncha morphe — shakl) — bir turga mansub organizmlarda morfo-fiziologik belgilari bilan bir-biridan keskin farq qiladigan shakllarning mavjud bo’lishi. Dimorfizm mavsumiy, jinsiy va ekologik bo’ladi. Mavsumiy Dimorfizm … Read More

DIMO NIKOLAY ALEKSANDROVICH (1873.30.11, Orgeev – 1959.15.3, Kishinyov) — tuproqshunos olim, Vasxnil akademik (1948), Moldaviyada xizmat ko’rsatgan fan va texnika arbobi (1946). Novoaleksandriya qishloq xo’jaligi va o’rmonchilik institutini tugatgan (1902). … Read More

DIMLAMA — dimlab tayyorlanadigan taom. Go’sht yoki baliq, turli sabzavot va ba’zi mevalardan pishiriladi. Dimlama xushxo’r, yengil hazm bo’ladi, chunki dimlash usuli bilan tayyorlangan taom tarkibidagi foydali moddalar (vitaminlar, mineral … Read More

DIMETILFORMAMID, chumoli kislota dimetilamidi, HCON(CH3)2 — o’ziga xos hidli rangsiz suyuklik. Molekulyar modda 73,09. Suyuqlanish temperaturasi — 61°, qaynash temperaturasi 153°, zichligi 944,5 kg/m3 (25°); suv, spirt, atseton, efir, benzol, … Read More

DIMETILGIDRAZIN, C2H8N2 -o’tkir hidli, rangsiz tiniq suyuqlik. Molekulyar modda 60,10. Ikkita izomeri ma’lum: simmetrik Dimetilgidrazin — CH, NH — NHCH, va asimmetrik Dimetilgidrazin (CH,)2N—NHr amaliy ahamiyatlisi — asimmetrik Dimetilgidrazin suyuqlanish … Read More