Bo'lim: D harfi

DIJON — Frantsiya shimoldagi shahar. Kot-D’or departamentining ma’muriy markazi. O’rta asrlarda Burgundiya tarixiy viloyatining bosh shahri va iqtisodiy markazi bo’lgan. Aholisi 153,8 ming kishi (1999, shahar atrofi bilan 200 ming … Read More

DIETOLOGIYA (dieta va …logiya), dietetika — xasta va sog’lom odamlarning maqbul ovqatlanishi to’g’risidagi ta’limot. Turli kasalliklarga chalingan bemorlarning ovqatlanish tarzini ishlab chiqadi va asoslab beradi. Dietologiya ovqatning kimyoviy tarkibi, ovqatlanish … Read More

DIEN UGLEVODORODLAR, dienlar, diolefinlar — ikkita qo’shbog’li to’yinmagan uglevodorodlar. Dien uglevodorodlar molekulasidagi qo’shbog’larning o’zaro joylashuviga qarab uch xil bo’ladi: 1) ayrim qo’shbog’li Dien uglevodorodlar, masalan, pentadien -1,4; kimyoviy xossalari jihatdan … Read More

DIEN SINTEZI – qo’shbog’lari oralangan dien uglevodorod (dien) larning 1,4 uglerod atomiga to’yinmagan birikmalar biriktirish reaktsiyasi. Dien sintezi natijasida boshlang’ich dienning ikkinchi va uchinchi uglerod atomlari o’rtasida qo’shbog’bo’lgan olti a’zoli … Read More

DIDRO (DIDEROT) DENI (1713.5.10, Langr — 1784.31.7, Parij) — frantsuz faylasufi, yozuvchisi, ma’rifatparvari. 1751-80 yillarda «entsiklopediya yoki fan, san’at va kasb-hunarlarning izohli lug’ati» (1-35-jildlar) ning asoschisi va muharriri. Falsafiy va … Read More

DIDAKTIKA (Yunoncha didaktikos — o’rgatuvchi, ta’lim beruvchi) — pedagogikaning tarmog’i. Ta’lim nazariyasi bilan shug’ullanadi. «Didaktika» atamasi ilk bor Yevropada 17-asrda o’qitish va ta’lim jarayoni haqida asarlar yaratgan olimlar tomonidan qo’llanila … Read More

DIDAKTIK ADABIYOT – badiiy ifodalangan pand-nasihat tarzidagi adabiyot. Bunda axloqiy-ta’limiy, ilmiy-falsafiy, diniy bilimlar va g’oyalar badiiy talqin qilinadi. Didaktik adabiyot ildizi xalq og’zaki ijodiga borib taqaladi (masalan, «Qobusnoma»). G’arb va … Read More

DID (estetikada) — hayot va san’atning barcha sohalarida insonning estetik hodisalarni farqlash, tushunish va baholash qobiliyati. Did uzoq ijtimoiy-tarixiy taraqqiyot, mehnatning turli sohalaridagi tajribalar natijasida vujudga keladi. Didda shaxs, guruh … Read More

DIVIZIYA (lotincha divisio — bo’linish) — ko’pgina davlatlarning turli xildagi qurolli kuchlari va qo’shin turlarida asosiy taktik birlashma. Birinchi bo’lib Diviziya 17-asrda Frantsiyada, 18-asrning boshlarida Rossiyada paydo bo’ldi. Diviziya polklar … Read More

DIVIZION (Fransuzcha division — bo’linma) — quruqlikdagi qo’shin birlashmalari va qismlari yoki harbiy-dengiz flotining birlashma va qismlari tarkibidagi tashkiliy, ma’muriy taktik bo’linma. Divizion artilleriyada 2-3 batareya; otliq qo’shinlarda o’ziyurar qurollarning … Read More