Bo'lim: D harfi

DOROYIBOFLIK — shoyi-atlas, beqasam to’qishning qadimgi usuli; Doroyi to’qish kasbi. Doroyining eni, tig’ va gulasi shoyi-atlas, beqasamning eni, tig’ va gulasidan ancha keng bo’lgani uchun Doroyi to’qish boshqa gazlamalarni to’qishdan … Read More

DOROYI (Axomaniylar davlati shohi Doro I nomidan) — 1) ipakdan yupqa, nozik qilib to’qilgan yo’l-yo’l mato; 2) ro’mol turi. Oq ipaqdan nafis, bejirim qilib sharfga o’xshatib to’qiladi, uzunligi 2-2,5 gazcha … Read More

DORO QABRI KITOBALARI – Sheroz shahri (Eron) dan 50 kilometr shimoli-Sharqda, Doro I qabri ustidagi toshlarga mixxat bilan o’yilgan bitiklar. Unda Doro I tomonidan bosib olingan o’lka va viloyatlar, jumladan … Read More

DORO — qadimgi Erondagi Axomaniylar sulolasiga mansub podshohlar: Doro I, Darayavauxsh (miloddan avvalgi 522-486 yillarda hukmronlik qilgan). Kambiz I o’limidan foydalanib hokimiyatni qo’lga olgan kohin Gaumatapsh o’ldirib, taxtni egallagan. Miloddan … Read More

DEKOMPENSATSIYA (de… va lotincha compensatio — baravarlash) — kasallik tufayli ro’y bergan o’zgarishga organism moslashuvining, ya’ni kompensatsiyaning buzilishi sababli biror a’zo yoki a’zolar sistemasi yoxud butun organism faoliyatining izdan chiqishi. … Read More

DEKLINATOR (lotincha declino — og’aman) — magnit og’ishlarining bir kecha-kunduzdagi o’zgarishlari (variatsiyalari) ni kuzatish uchun mo’ljallangan asbob. Yer ostida o’tkaziladigan konchilikka doyr o’lchash va suratga olish ishlari (marksheyderlik ishlari majmui) … Read More

DEKLARATSIYA (lotincha declaratio — ma’lum qilaman, e’lon qilaman) — 1) bir yoki bir necha xukumatlar, siyosiy partiyalar, xalqaro yoki jamoat tashkilotlarining dasturiy hujjat, muhim xalqaro voqea, qonun va hokazolarni umum … Read More

DEKLAMATSIYA (lotincha declamatio — notiqlik mashqi) — badiiy o’qish, notiqlik san’atining muhim turlaridan biri. Sharqda Deklamatsiya qadimdan rivojlangan. Xitoy, Hind podsholari, Xorazmshohlar, sug’d, sak xonlari saroylarida Deklamatsiya ustalari ishlagan. O’zbek … Read More

DEKATRON [Yunoncha deka — o’n va (elek) tron] — o’nta katod guruhi bo’lgan ion asbob; o’rtasida anod va katod joylashgan gaz aralashmasi (vodorod, geliy, neon) to’ldirilgan ballondan iborat. Elektr impulslarni … Read More

DEKART YAPROG’I – tekislikdagi yassi egri chiziq. To’g’ri burchakli Dekart koordinatalar tizimipa x3+y2—3axy=0 tenglama b-n ifodalanadi. Dekart yaprog’i koordinatalar boshidan o’tib, koordinatalar o’qlariga urinadi. Koordinatalar boshi Dekart yaprog’ining tugun nuqtasi, … Read More