Bo'lim: V harfi

Vitvatersrand — dunyodagi eng yirik oltin-uranli havza (kon). JAR hududida (Transvaal va Oranj provintsiyalari) joylashgan. 1884 -yilda ochilgan. 1886 yildan ekspluatatsiya qilina boshlagan. 1952 yildan yo’l-yo’lakay uran olinmoqda. 1980 yilgacha … Read More

Vodiy-al-araba — G’arbiy Osiyodagi uzilma vodiy, Iordaniya va Isroil davlatlari chegarasida. Hor (Al-Hor) botig’ini (ulik dengizdan Janubga tomon) Qizil dengizning Aqaba qo’ltig’i botig’i bilan bog’laydi. Uzunligi 125 kilometr chamasida, kengligi … Read More

Vladimir-volin knyazligi — qadimgi rus knyazligi. G’arbiy bug va Pripyat daryolarining o’ng irmoqlarida joylashgan. 12-asrning 1-yarmida qadimgi Rus davlatidan mustaqil bo’lib ajralib chiqqan. 1199 yil o’z hukmronligi ostiga Galich va … Read More

Vishnevskiy malhami – qayin daraxtining smolasi (qatroni), kseroform va kanakunjut moyi aralashmasidan iborat malham; antiseptik (yuqumsizlantiruvchi) modda; tarkibini rus xirurgi A. V. Vishnevskiy taklif etgani uchun uning nomi bilan atalgan. … Read More

Vishnu — Veda dinida olamlarni saqlab turuvchi va muhofaza qiluvchi Xudo. Koinotning ichki kuch-quvvatini ifodalagan. Brahma va Shiva bilan iloxiy triada (uchlik)ni tashkil etgan. Vishnuizm hinduizmning 2 asosiy oqimdan biri … Read More

Vitse-qirolliklar – 16-asrdan ispan mustamlakalarining mustaqillik uchun urushi (1810-26 yillar)gacha bo’lgan davrda Ispaniyaning Amerikadagi mustamlakalarida vitse-qirollar (qirol hokimiyati vakillari) boshqaruvi ostida bo’lgan ma’muriy-hududiy birliklar.

Vixara (sanskritcha Vihara — almashish, joyini o’zgartirish) — budda monastiri; shuningdek Hindistondagi qoyatoshlarga o’yib ishlangan sun’iy g’orlarning maxsus turi bo’lib, ular budda rohiblari turishi uchun hujra vazifasini o’tagan. Hindistondagi Bihar … Read More

Vifiniya — kichik Osiyoning shimoliy-g’arbidagi tarixiy viloyat (hozirgi Turkiyada). Miloddan avvalgi taxminan 700 yilda bu hududga frakiy qabilalardan bo’lgan Vifinlar kelib joylashgan. Miloddan avvalgi 7-6- asrlarda Lidiya, miloddan avvalgi 6-4-asrlarda … Read More

Vitruviy (Vitruvius) — Rim me’mori va muhandisi (miloddan avvalgi 1-asrning 2-yarmi). «Me’morlik haqida o’n kitob» ilmiy asari bilan tanilgan. Unda shaharsozlik, muhandis-texnik va badiiy masalalar tahlil qilinib, qadimgi ellinistik yunon … Read More

Vitovt (Vitautas) (1350-1430) — Litva ulug’ knyazi (1392-1430), Keystutning o’g’li. Vorskla daryosi bo’yidagi jangda (1399) Amir Temur va Idiku qo’shinlaridan mag’lubiyatga uchragan. Moskva knyazligiga 3 marta bostirib kirgan (1406-08), Smolenskiy … Read More