Koshin, parchin, kafel

Koshin, parchin, kafel — biuolar, kaminlar va pechlar sirtiga qoplash uchun maxsus pishirilgan sirkor yupqa sopol pint skichipni taxtacha. K. maxsus loylan qoliplarga quyib tayyorlanadi, xumdon- da 1150° gacha t-Rada pishiriladi; turli vaqsh, vaqsh qismlari tushirilgach. Sir beriladi, so’ng maxsus xumdonda pishi- rilali. K.larning silirga, vaqshli, tur- li tasvirlar tushirilgan xillari bor. Sirtga puxta yopishishi uchun K.niig orqa tomoni g’adir-budir yoki chuqurcha-chuqurcha qilib yasaladi. O’ngi oqyoki har xil rang- li, silliq, bo’rtma, silliqlanmagan; shisha, polistirol xillari bor. Me’mo- riy bezak sifatila kepg qo’llanali, bi- nolarni tashqi ta’sir (yog’in-sochin)lar- dan ham saqlaydi. Dastlab, Qad. Sharq (Misr, Ossuriya va b.) da. asosan, bino- larni bezashda keng tarqalgan, 9-a. dan Evropa (Germaniya, Shveytsariya, keyinroq Rossiya) da pechka va kaminlarni bezashda ham ishlatilgan. O’rta Osiyoda 12-a. oxi- ri — 13-a. boshlarida paydo bo’lgan. Ilk bor Samarqand, Buxoro, ko’hna Urganch Pa b. joylardagi yodgorliklarda, bino poy- devorlarini bezashda ishlatilgan. 20-a. 20-y.laridan K. tayyorlash usuli- ni takomillashtirish ustida izlanishlar olib borildi. Evropala «modern» uslu- bidagi tovlanma sirli monoxrom koshin- kor ichki va tashqi devorli binolar pay- do bo’ldi. O’zbekistonda Samarqanddagi maxsus kulollik ustaxonasida, tosh- kentdagi ustaxonalar qad. K.larga yaqin bo’lgan K. tayyorlana boshlandi. Me’mo- riy yodgorliklarni ta’mirlashda, bi- nolarni bezashda, kamin va pechlarni qoplashda K.dan keng foylalanilmoqda.