Maishiy janr

Maishiy janr – tasviriy san’- atning kundalik ijtimoiy va shahsiy qayotni, maishiy turmushni aks ettira- digan janri. Turmushda ko’zga tashla- naligan o’zaro munosabatlar va xatti- harakatlarni, uning imki mohi-yati va ijtimoiytarixiy mazmunini chuqur ochib berish kabi xususiyatlarga ega. Demokra- tik va realistik badiiy an’analarning o’sishi, rassomlarning xalq hayoti va mehnat faoliyatini atroflicha tasvir- lashga qiziqishining ortishi b-n bogliq holda rivojlandi. M. j.da rangtasvir (kartina) etakchi o’rin tutadi, grafika, kichik hajmdagi haykaltaroshlikda ham maishiy mavzu keng tarqalgan. Maishiy lavhalar ibtidoiy san’at (ov manzaralari, urf-odatlar tasvirla- ri), Sharq (devoriy rasmlar va relef- lar) va Yunon (vazalar bezagi) san’-Atila ko’p uchraydi, ellinizm san’atila muhim o’rin zgallagan. Dastlabki namunala- ri qad. Sharq (Xitoy, key-inroq Koreya, Yaponiya)da yaratilli. Uygonish davrida M. j. Real voqealar, maishiy detallar b-n boyitildi. O’rta asrlarda ham evro- Pa, ham Osiyoda devoriy rasmlar, bo’rtma naqshlar, miniatyurala keng tarqaldi, Sharkda va Evropada sai’atning maxsus janri sifatida namoyon bo’ldi. M. j.da 17-a.dan maishiy hayot ijti- moiy mazmunga ega bo’ldi, hajviy, ij- timoiy tanqidiy yo’nalish yuzaga keldi, emosional nafislik, psixologik nozi- klik va o’tkir xayotiy kuzatishlar o’z aksi- ni topdi. Jaxrn rassomlari Jotto, Rem- Brandt, u. Xogart, A. Vatto. F. Goyya, P. P. Rubens, V. G. Perov, I. E. Repin, V. E. Makovskiy, A. A. Deyneka kabilarning M. jlagi etuk san’at asarlari mashhur. O’zbekiston hududida M. j. devoriy rasmlarda va miniatyuralyarpya o’z ifo- dasini topgan. 20-a.da rassomlardan B. Hamdamiy, L. Abdullaev, 3. Inogomov, M. Saidov va b., amaliy san’at ustal ari A. Muxtorov, Sh. Mo’minova va b. maishiy mavzuda asarlar yaratdilar.