13 iyun kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? BMT – Xalqaro albinizmdan xabardorlik kuni.
? Xalqaro hamjamiyat assotsiatsiyasi menejerlari kuni.
? Butunjahon hayvonlarni xotirlash kuni.
? Butunjahon softbol kuni.
? Xalqaro bolta uloqtirish kuni.
? Tikuv mashinasi kuni.
? To‘g‘nog‘ich tug‘ilgan kun.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Iroq – Sulaymoniyadagi shahidlarni xotirlash kuni.
?? AQSh ‐ Milliy raqs/harakat terapiyasi targ’ibot kuni.
?? Vengriya – Venger ixtirochilari kuni.
?? Polsha – Harbiy jandarmlar kuni.
?? AQSh ‐ Nur kunining milliy tasodifiy harakatlari.
?? AQSh ‐ Milliy forklift xavfsizligi kuni.
?? Ispaniya, ?? Portugaliya ‐ Entoni Padua bayrami kuni.
?? Argentina – Yozuvchilar kuni.

? VOQEALAR:

  • 922 – Volgabo‘yi bulg‘orlarida islom dini davlat diniga aylandi.
  • 1373 – Angliya va Portugaliya hozirgacha amaldagi ittifoq shartnomasini imzolashdi.
  • 1525 – Martin Lyuter Katarina fon Boraga uylandi.
  • 1550 – Me’mor Sinanning asari bo’lmish Sulaymoniya jome’ masjidining qurilishi boshlandi.
  • 1860 – Rossiyada Davlat banki tashkil etildi.
  • 1877 – Zivin jangi.
  • 1891 – Istanbul Arxeologiya muzeyi ochildi. Ushbu muzey turli madaniyatlarga oid 1 mln dan ortiq asari bilan dunyoning eng yirik muzeylaridan biridir.
  • 1918 – Permda Mixail Aleksandrovich (Romanovlar vakili) qatl qilindi.
  • 1920 – AQSH Pochta xizmati  bolalarni posilkada joʻnatishni taqiqladi.
  • 1920 – Jenevada Xalqaro Feministkalar Kongressi ochildi.
  • 1934 – Venetsiyada Gitler va Mussolini  uchrashuvi.
  • 1942 – AQSh prezidenti Franklin Ruzvelt Strategik xizmatlar boshqarmasi (hozirgi MRB) ni tuzish haqida qaror qabul qildi.
  • 1944 – Olmoniyada qanotli raketalar ilk bor qoʻllanildi.
  • 1949 – Oruellning “1984-yil” romani AQShda yilning eng yaxshi kitobi deb top ildi.
  • 1955 – SSSRda kimberlit trubkasi (olmos koni) aniqlandi.
  • 1958 – Xitoyda birinchi eksperimental yadro reaktori ishga tushirildi.
  • 1983 – “Pioneer 10” fazoviy probasi quyosh o’qi atrofidan chiqqan dastlabki vosita bo’ldi.
  • 2000 – Shimoliy va Janubiy Koreya davlatlari rahbarlarining dastlabki uchrashuvi.
  • 2009 – Ahmadinajod Eronda prezidentlik saylovlarida g’alaba qozonganidan keyin Tehrondagi tartibsizliklar.
     
    ? TAVALLUDLAR:
  • 1773 – Tomas Yung (1773) – ingliz fizigi, vrach va astronom, yorug‘lik to‘lqini nazariyasining asoschilaridan biri.
  • 1790 – Xose Antonio Paes (1873) – Venesuela mustaqilligi uchun kurash qahramoni va Venesuelaning 1-prezidenti.
  • 1831 – Jeyms Klerk Maksivell (1879) – shotland fizigi, elektromagnit maydoni nazariyasi asoschisi.
  • 1865 – Uilyams Yits (1939) – irland shoiri va dramaturgi, Nobel mukofoti sohibi (1923).
  • 1870 – Jyul Borde (1961) – belgiyalik bakteriolog va immuniolog, vaksinalar yaratuvchisi, Nobel mukofoti sohibi (1919).
  • 1911 – Luis Alvares (1988) – amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1968).
  • 1911 – Ervin Myuller (1977) – nemis fizigi, elektron va ion proektor ixtirochisi, atomni kuzatgan birinchi odam.
  • 1914 – Faxriddin Sodiqov (1977) – O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist, kompozitor, folklorchi.
  • 1928 – Jon Forbs (2015) – amerikalik iqtisodchi, o‘yinlar nazariyasi muallifi, Nobel mukofoti sohibi (1994).
  • 1940 – Goyko Mitich – yugoslaviyalik kinoaktyor, rejissiyor va kaskadyor.
  • 1944 – Pan Gi Mun – BMTning sakkizinchi Bosh kotibi (2007-2016).
  • 1957 – Rinat Dasayev – mashhur sovet futbolchisi, darvozabon.
  • 1959 – Klaus Verner Yoxannis – Ruminiya Prezidenti (2014-yildan).
  • 1966 – Grigoriy Perlman – rossiyalik matematik olim.
  • 1986 – Meri-Keyte va Eshli Olsen – amerikalik aktrisalar, egizaklar.
  • 1990 – Aaron Teylor-Jonson – amerikalik aktyor.
  • 1995 – Dostonbek Tursunov – oʻzbekistonlik futbolchi, ampluasi himoyachi.