13 sentabr kun tarixi

Bugun 13-sentabr 2023-yil, chorshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Xalqaro shokolad kuni.
🌏 Penitsillinning tug’ilgan kuni.
🌍 Dasturchilar kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇲🇽 Meksika – O’g’il qahramonlar kuni.
🇬🇧 Buyuk Britaniya ‐ Roald Dahl kuni.
🇹🇯 Tojikiston – Yerni rivojlantirish bo’yicha mutaxassis kuni.
🇲🇺 Mavrikiy – Muhandislar kuni.

👉13-SENTABR SANASIDA SODIR BO’LGAN VOQEALAR:

  • 533 – Detsima jangi: Karfagen vandallardan qutqarildi.
  • 1644 – Aberdin jangi.
  • 1645 – Filipxou yonidagi jangi.
  • 1741 – Rossiya imperiyasida fabrikalarda ish kunini 15 soat bilan cheklash to’g’risida farmon chiqarildi.
  • 1745 – Birinchi geografik «Rossiya atlasi» nashr etildi.
  • 1759 – Kvebek jangi.
  • 1812 – 1812 yilgi Vatan urushi: Filidagi kengashda Moskvani jangsiz tark etishga qaror qilindi.
  • 1902 – Buyuk Britaniyada birinchi marta jinoyat joyidan uning barmoq izlari ayblanuvchining aybiga dalil sifatida ishlatildi.
  • 1922 – Dunyodagi eng issiq harorat Afrikadagi Liviya cho’lida kuzatilgan (+57.7°C).
  • 1929 – ingliz bakteriologi Aleksandr Fleming o’zining kashfiyoti – penitsillinni birinchi marta jamoatchilikka taqdim etdi.
  • 1948 – Hind armiyasi Haydarobodga bostirib kirdi.
  • 1953 – Nikita Xrushchyov SSSR KP MK Bosh kotibi etib saylandi.
  • 1956 – IBM qattiq disk ishlab chiqardi.
  • 1960 – bionikaning tug’ilgan kuni (birinchi simpozium AQShda bo’lib o’tdi).
  • 1968 – Albaniya Varshava shartnomasi tashkilotidan chiqdi.
  • 1989 – Alisher Navoiy nomidagi Davlat mukofoti ta’sis etilgan kun. O’zbekiston Respublikasida badiiy ijod sohasidagi eng oliy mukofot.
  • 1991 – AQSh prezidenti Jorj Bush Isroilga SSSRdan emigrantlar uchun uylar qurilishi uchun 10 milliard dollar ajratishni rad etdi.
  • 1993 – Vashingtonda Falastin prezidenti Yosir Arafot va Isroil Bosh vaziri Ishoq Rabin oʻrtasida oʻzaro bitim imzo­landi.
  • 1999 – Moskvadagi portlashlar oqibatida 124 kishi halok boʻldi.
  • 2001 – Usama bin Laden oilasining 24 a’zosi AQShni Federal qidiruv byurosi himoyasi ostida havo yo’li bilan tark etdi.
  • 2008 – Dehlida bir qator teraktlar.
  • 2009 – Taldiqo’rg’on narkologiya dispanserida sodir bo’lgan yong’inda 38 kishi halok bo’ldi.
  • 2010 – Mirzo Ulug’bek haykali va muzeyining ochilish marosimi bo’lib o’tdi.
  • 2013 – Novgorod yaqinidagi nevrologik -internatdagi yong’inda 37 kishi halok bo’ldi.

👉 13-SENTABRDAGI TAVALLUDLAR:

  • 1766 – Semyuel Uilson (1854) – Amerikaning milliy ramzi – Sem amaki.
  • 1874 – Shyonberg Arnol’d (1951) – Avstriya kompozitori, musiqa nazariyotchisi, pedagog, dirijyor va rassom.
  • 1886 – Robert Robinson (1975) – ingliz organik kimyogari, Nobel mukofoti sovrindori (1947).
  • 1887 – Leopold Ruzicka (1976) – shveytsariyalik kimyogar, Nobel mukofoti sovrindori (1939).
    Kun tarixi kanalidan olindi.
  • 1903 – Milenin Semyon (1966) – teatr rassomi, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1944).
  • 1907 – Cheprakov Konstantin (1972) – moyboʻyoqchi rassom, grafikachi, Oʻzbekston xalq rassomi (1967).
  • 1913 – Tojiyev Fuat (2001) – kimyogar olim.
  • 1923 – Zoya Kosmodemyanskaya (1941 yilda qatl qilingan) – Sovet partizani, Ulug‘ Vatan urushida Sovet Ittifoqi Qahramoni (o’limidan keyin) unvoniga sazovor bo’lgan birinchi ayol.
  • 1929 – Nikolay Gyaurov (2004) – opera xonandasi (bas), Bolgariya xalq artisti (1962).
  • 1951 – Aleksandr Rozenbaum – qo’shiqchi-bard, shoir, bastakor, aktyor, Rossiya xalq artisti.
  • 1964 – Ilya Segalovich (2013) – rossiyalik tabdirkor, dasturchi va jamoat arbobi, Yandex kompaniyasi asoschilaridan biri.
  • 1973 – Fabio Kannavaro – italiyalik futbolchi, jahon chempioni (2006), 2006-yilda dunyoning eng yaxshi futbolchisi.
  • 1989 – Tomas Myuller – nemis futbolchisi, jahon chempioni (2014).
  • 1996 – Lili Reynxart – amerikalik aktrisa.