14 sentabr kun tarixi

👉 BAYRAMLAR:

🌎 Butunjahon atopik ekzema kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇳🇵 Nepal – Bolalarni himoya qilish kuni.
🇧🇴 Boliviya ‐ Kochabamba kuni.
🇮🇳 Hindiston – Hind tili kuni.
🇷🇴 Ruminiya – Muhandislar kuni.
🇳🇮 Nikaragua – San-Xakinto kuni.

👉14-SENTABR SANASIDA SODIR BO’LGAN VOQEALAR:

  • 786 – Horun ar-Rashid Abossiylar xalifaligining hukmdori bo’ldi.
  • 1141 – Vinchester jangi.
  • 1522 – Moskvada imzolangan shartnoma asosida Litva va Polsha Smolenskni Moskvaga tegishli deb tan oldi.
  • 1752 – Britaniya va uning koloniyalari Grigoriy taqvimiga o’tdilar.
  • 1811 – Prussiyada feodal tuzum bekor qilindi.
  • 1812 – Borodino jangidan bir hafta o’tgach, Napoleon qo’shinlari Moskvaga kirdi. Xuddi shu kuni kimsasiz shaharda yong’inlar boshlandi.
  • 1829 – Rossiya va Turkiya o’rtasida Adrianopol tinchlik shartnomasi tuzildi.
  • 1886 – Jorj Anderson yozuv mashinkasi tasmasini patentladi.
  • 1935 – Toshkent Pedagogika universiteti tashkil etildi.
  • 1954 – Sovet Ittifoqida atom qurollarining bir turini sinovdan o‘tkazish amalga oshirildi.
  • 1957 – BMT Sovet qo’shinlarining Vengriyaga kirishini qoraladi.
  • 1959 – Luna-2 kosmik apparati dunyoda birinchi marta Oy yuzasiga qo‘ndi.
  • 1960 – Neft eksport qiluvchi mamlakatlar tashkiloti (OPEK) tashkil etildi.
  • 1991 – O’zbekiston Kommunistik partiyasi tarqatib yuborildi va Xalq demokratik partiyasi sifatida qayta tashkil etildi.
  • 2000 – Microsoft Windows Milennium Edition operatsion tizimini chiqardi.
  • 2003 – Referendum natijasida Estoniya Yevropa Ittifoqiga qo’shildi.
  • 2010 – Fransiya Senati ayollarning jamoat joylarida paranji, chodra va niqobda yurishini ta’qiqlovchi qonun loyihasini ma’qulladi.
  • 2015 – Gravitatsion to‘lqinlar kashf qilindi.

TAVALLUDLAR:

  • 1760 – Luidji Kerubini (1842) – italiyalik bastakor, musiqa o’qituvchisi, musiqa nazariyotchisi.
  • 1769 – Aleksandr Gumboldt (1959) – tabiatshunos, geograf va sayyoh.
  • 1847 – Yablochkov Pavel (1894) – elektrotexnika sohasidagi rus ixtirochisi, harbiy muhandis.
  • 1902 – Nikolay Kamov (1973) – Sovet vertolyotlari konstruktori (Ka seriyasi).
  • 1907 – Homil  Yoqubov (1998) – adabiyotshunos, adabiy tanqidchi, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1968).
  • 1920 – Lourens Robert Kleyn – amerikalik iqtisodchi, Nobel mukofoti sohibi (1980).
  • 1936 – Ferid Murad – kelib chiqishi alban amerikalik shifokor-farmakolog, Nobel mukofoti sohibi (1998).
  • 1937 – Yakov Shapiro – haykaltarosh, Oʻzbekistonda xizmat ko‘rsatgan sanʼat arbobi (1976).
  • 1952 – Ayupov Shavkat – matematik olim, O‘zbekiston FA akademigi (1995).
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1954 – Toshmatov Mansur – estrada xonandasi, O’zbekiston xalq artisti (1995).
  • 1969 – Muhammadjon Otajonov – bastakor. 
  • 1965 – Dmitriy Medvedev – Rossiyalik siyosatchi va davlat arbobi, Rossiya 3-prezidenti (2008-2012), Rossiyaning 10-Bosh vaziri (2012-2020).
  • 1978 – Dildora Niyozova – xonanda. 
  • 1983 – Eymi Jeyd Uaynhauz (2011) – ingliz xonandasi va shoirasi, jazz, soul va R&B janrlarida ijod qilgan.
  • 1989 – Jessica Braun Findley – britaniyalik kino va televidenie aktrisasi.