16 sentabr kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? BMT – Xalqaro ozon qatlamini saqlash kuni.
? Xalqaro intervension kardiologiya kuni.
? Dasturiy ta’minot erkinligi kuni.
? Butunjahon suyak iligi donorlari kuni.
? Xalqaro Qizil Panda kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? AQSh ‐ Milliy gimnastika kuni.
?? Italiya, Verona – Julietaning tug’ilgan kuni.
?? AQSh ‐ Milliy raqs kuni.
?? AQSh ‐ Milliy tozalash kuni.
?? Ukraina, ?? Rossiya, ?? Belarus ‐ Jarroh kuni.
?? Rossiya ‐ Inson resurslari menejeri kuni.
?? Malayziya ‐ Qurolli Kuchlar kuni.
?? Ukraina ‐ Farmatsevtika xodimlari kuni.
?? Ukraina ‐ Ixtirochilar va novatorlar kuni.
?? Maldiv orollari ‐ Maldiv orollari milliy kuni.
?? Liviya – Shahidlar kuni.
?? Sent-Kitts va Nevis – Milliy qahramonlar kuni.
?? Malayziya – Malayziya kuni.
?? Meksika – Mustaqillik kuni.
?? Papua-Yangi Gvineya – Mustaqillik kuni (1975, Avstraliyadan).
?? Kambodja – Ajdodlar bayrami (Pchum Ben).
?? Qirg’iziston – Davlat xavfsizlik xizmati xodimlari kuni.
?? Qozog‘iston – Onalar kuni.

?16-sentabrda sodir bo’lgan voqealar:

  • 1492 – Kolumb Saragoss dengizini ochdi.
  • 1654 – Smolensk qamali.
  • 1795 – Buyuk fransuz inqilobi:  inglizlar  Kap koloniyasini egallashdi.
  • 1810 – Meksika Ispaniydan mustaqilligini e’lon qildi.
  • 1821 – Rossiya imperiyasi Alyaskaga bo‘lgan o‘z huquqlarini tasdiqladi.
  • 1859 – ingliz tadqiqotchisi David Livingiston Nyasa (Afrika) ko‘lini ochdi.
    -1889 – Vashingtonda 1-Panamerika konferensiyasi ochildi.
  • 1908 – “General Motors” kompaniyasiga asos solindi.
  • 1918 – SSSR da Qizil Bayroq ordeni ta’sis qilindi.
  • 1963 – Malayziya davlati tuzildi (Malayya, Singapur, Britaniya Shimoliy Borneosi va Saravakalardan iborat).
  • 1975 – Papua-Yangi Gvineya Avstraliyadan mustaqilligini e’lon qildi.
  • 1978 – Erondagi Tabass zilzilasi  natijasida 15000 kishi halok bo‘ldi.
  • 1982 – Bayrutdagi  falastinlik qochoqlarning Sabr va Shatl lagerlaridagi xunrezlik.
  • 1987 – Yerning ozon qatlamini himoya qilish to‘g‘risidagi Monreal protokoli imzolandi.
  • 1992 – Britaniya valyutasi uchun qora chorshanba.
    -1993 – Bahouddin Naqshbandning 675 yillik yubileyi nishonlandi.
  • 1998 – Toshkentda O’zbekiston FA ning Ulug’bek nomidagi Astronomiya institutiga asos solinganligining 125 yilligi tantanali nishonlandi.
  • 1999 – Volgodonsk terroristik xurujlari.
  • 2006 – O’zbekiston madaniyati va san’ati ko’rgazmasi koshonasi barpo etildi.
  • 2007 – Bag’dodda «Blackwater» hodisasi.
  • 2007 – Pxuketda MD-82 halokati, 90 kishi halok bo’ldi.
  • 2013 – Vashington – Neyvi – Yarddagi qirg’in, 13 kishi, shu jumladan hujum qilgan shaxs ham o’lgan.

? 16-SENTABRDA TAVALLUD TOPGANLAR:

  • 1387 – Genrix V – Angliya qiroli (1413-1422).
  • 1397 – Boysung’ur (1433) – temuriy shahzoda Shohrux Mirzo va Gavharshodbegimning o’g’li.
  • 1462 – Pyetro Pomponassi – italyan faylasufi.
  • 1745 – Mixail Kutuzov – rus sarkardasi, general-feldmarshall.
  • 1777 – Natan Mayer Rotshild – nemis moliyachisi, Londondagi Rotshild Bankirlar uyining asoschisi.
  • 1782 – Imperator Daoguan (1850) – Xitoyning 6-imperatori (1820-1850), Sin sulolasidan 8-Manchjurlar imperatori.
  • 1853 – Albert Kossel – nemis fiziologi va bioximigi, Nobel mukofoti sohibi (1910).
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1873 – Aleksandr Semyonov – O‘zbekistonda  xizmat ko‘rsatgan fan va texnika arbobi, tarixchi,  sharqshunos olim.
  • 1888 – Frans Emil Sillanpyaya – finn yozuvchisi, Nobel mukofoti sohibi (1939).
  • 1889 – Mersedes Yellenik – “Mersedes” avtomobiliga nomi berilga qizaloq.
  • 1893 – Albert Sent-Dyordi – amerika bioximigi, Nobel mukofoti sohibi (1937), bioenergetika asoschisi.
  • 1927 – O’rxon Mahmudov – infeksionist- pediatr, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1977).
  • 1945 – Angelina Vovk – SSSR markaziy televideniyesi diktori, teleboshlovchi, Rossiy Xalq artisti.
  • 1945 – Yevgeniy Petrosyan – yumorist yozuvchi, qiziqchi, teleboshlovchi, Rossiya Xalq artisti.
  • 1946 – Sadriddin Salim Buxoriy – (2010) – atoqli oʻzbek adibi, zullisonnayn shoiri, publitsisti, tarixshunosi, tarjimoni hamda tasavvufshunos olimi. 
  • 1947 – Aleksandr Rutskoy – Sovet Ittifoqi qahramoni, Rossiyaning birinchi va so‘nggi vitse-prezidenti.
  • 1952 – Mikki Rurk – amerikalik kinoaktyor.
  • 1956 – Devid Kopperfild – amerikalik fokuschi, illyuzionist.
  • 1959 – Muhammadjon Otajonov – Iste’dodli bastakor.
  • 1978 – Rayhon Gʻaniyeva – oʻzbek xonandasi, bastakor, aktrisa va rejissyor.
  • 1981 – Fan Bingbing – xitoylik aktrisa.
  • 1984 – Keti Melua – ingliz va gruzin qo’shiqchisi.
  • 1985 – Madeline Zima – amerikalik aktrisa.