30 yanvar kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Maktablarda zo’ravonliksiz va tinchlik kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? AQSh – Dam olish kuni uchun reja qilish kuni.
?? AQSh – Fred Korematsu kuni.
?? Hindiston – Mustaqillik uchun kurashchilarni xotirlash kuni.
?? Tojikiston – Sade festivali.
?? Braziliya – Saudade kuni.
?? Indoneziya – Indoneziya Primatlari kuni.
?? Ozarbayjon – Bojxona xodimlari kuni.

? VOQEALAR:

  • 1703 – Afsonaga ko’ra, Edoda qirq ettita samuray – Ako oilasining sobiq vassallari o’z xo’jayini uchun qasos olishgan.
  • 1790 – Shimoliy Angliyaning Tayn daryosida birinchi maxsus qutqaruv qayig‘i  sinab ko‘rildi.
  • 1801 – Gruziyaning (Kartli-Kaxetiya) Rossiyaga qo’shilishi to’g’risidagi Pavel I  manifest chiqardi.
  • 1826 – Angliyada Menay ko’prigi qurildi.
  • 1894 – Charlz King oʻzi ixtiro qilgan bolgʻa (отбойный молоток) ni patentladi.
  • 1915 – Fransiyaning Gavr portiga hujum qilgan Germaniya birinchi marta suv osti kemalaridan foydalandi.
  • 1924 – Mosfilm tashkil topdi.
  • 1930 – Pavel Molchanov Pavlovskda radiozond uchirdi.
  • 1933 – Adolf Gitler Germaniya kansleri etib tayinlandi.
  • 1934 – Osoaviaxim-1 stratosfera shari dunyoda birinchi marta 22 km balandlikka ko’tarildi. Tushish vaqtida u halokatga uchradi va barcha uch ekipaj a’zosi halok bo’ldi.
  • 1935 – Charlz Reyxter zilzila magnitudasini o‘lchash uchun maxsus shkalani o‘ylab topdi.
  • 1943 – 6-nemis armiyasi Stalingradda taslim bo’ldi, bu Ulug’ Vatan urushidagi muhim burilish nuqtasi bo‘ldi.
    -1945 – SSSRning C-13 suvosti kemasi nemislarning «Vilgelm Gustloff» kemasini cho’ktirib yubordi.
  • 1969 – Bitlz Londonda so’nggi konsertini berdi.
  • 1972 – Derrida «qonli yakshanba».
  • 1992 – Oʻzbekiston Respublikasi Yevropa Xavfsizlik va hamkorlik Tashkilotiga qabul qilindi.
  • 1996 – C/1996 B2 kometasi topildi.
  • 2007 – Windows Vista operatsion tizimi sotuvga chiqarildi.
  • 2009 – Rossiyaning “Koronas-Foton” kosmik kemasi Plesetsk kosmodromidan “Siklon-3” eltuvchi raketasi yordamida uchirildi.
  • 2020 – Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti COVID-19 (nCoV) epidemiyasini jamoat sog‘lig‘ini saqlash sohasida xalqaro ahamiyatga molik favqulodda vaziyat deb e’lon qildi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1841 – Feliks For (1899) – fransuz siyosatchisi, Fransiya prezidenti (1895-1899).
  • 1882 – Franklin Ruzvelt (1945) – AQSHning 32-prezidenti.
  • 1899 – Maks Teyler (1972) – Janubiy Afrika vrachi va mikrobiologi, Nobel mukofoti sohibi (1951).
  • 1900 – Isaak Dunayevskiy (1955) – sovet bastakori.
  • 1923 – Leonid Gayday – sovet va rus aktyori, kinorejisyor.
  • 1924 – Hanifa Mavlonova (2010) – xonanda (lirik-dramatik soprano), Xalq artisti (1968).
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1925 – Duglas Karl Engelbart (2013) – amerikalik kompyuter texnologiyalari bo‘yicha mutaxassis, kompyuter sichqonchasi yaratuvchisi.
  • 1928 – Rut Braun (2006) – qo’shiqchi va aktrisa, amerikalik blyuzning “ona-qirolichasi”.
  • 1937 – Boris Spasskiy – sovet va fransuz shaxmatchisi, 10-jahon chempioni.
  • 1938 – Islom Karimov (2016) – Oʻzbekiston birinchi prezidenti.
  • 1947 – Otajonov Ortiq (2019) – xonanda, O’zbekiston (1991), Turkmaniston va Qoraqalpog’iston (1993) xalq artisti.
  • 1962 – Abdulla ibn Husayn – Iordaniya qiroli (1999-yildan).
  • 1968 – Filip VI – Ispaniya qiroli (2014-yildan).
  • 1974 – Kristian Bale – ingliz aktyori.
  • 1975 – Arda Turan – Turkiya milliy futbol terma jamoasi futbolchisi.
  • 1986 – Nigina Amonqulova – tojikistonlik qoʻshiqchi.
  • 1997 – Sim Sok Xi – janubiy koreyalik short-trekchi, ikki karra Olimpiya chempioni, ko’p karra jahon chempioni.
  • 2001 – Roksana Xudoyarova – Oʻzbekiston sportchisi, asosan uzunlikka sakrashga ixtisoslashgan, Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi.