5 sentabr kun tarixi

👉 BAYRAMLAR:

🇺🇳 Xalqaro xayriya kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇰🇿 Qozog‘iston – Qozoq xalqi tillari kuni.
🇦🇷 Argentina – Skautlar kuni.
🇺🇸 AQSh – Psixoanaliklar kuni.
🇩🇰 Daniya – Harbiylar sharafiga bayroq ko‘tarish kuni.
🇮🇳 Hindiston – O’qituvchilar kuni.
🇪🇬 Misr – Muhandislar kuni.
🇧🇷 Braziliya – Amazonka kuni.

👉 VOQEALAR:

  • 1666 – Londonda 3 kun davom etgan Buyuk Yong‘in tugadi.
  • 1698 – Pyotr I soqol uchun soliq soldi.
  • 1793 – Fransiya Milliy Kongressi inqilobni himoya qilish uchun Terror rejimini o’rnatdi.
  • 1800 – Buyuk Britaniya Maltaga bostirib kirdi.
  • 1885 – AQShda Jeyk Gamper xizmat ko’rsatish stantsiyasida birinchi benzinli nasos o’rnatildi.
  • 1905 – Portsmut shartnomasi  imzolandi.
  • 1939 – AQSh Ikkinchi Jahon urushida  o‘z betarafligini e’lon qildi.
  • 1941 – Moskvada 12 yoshgacha bo’lgan barcha bolalar evakuatsiya qilinishi e’lon qilindi.
  • 1950 – Suriyada sotsialistik konstitutsiya qabul qilindi.
  • 1967 – Qrim tatarlarining amnistiyasi e’lon qilindi.
  • 1972 – Myunxen olimpiadasidagi terror xuruji.
  • 1977 – „Voyajer-1“  kosmik kemasining parvozi.
  • 1978 – AQSH prezidenti Jimmi Karterning taklifi bilan Kemp-Devidda Misr va Isroil o‘rtasida muzokaralar boshlandi.
  • 1980 – Shveysariyada eng uzun – 16 kilometrlik temir yo‘l tunneli ochildi.
  • 1981 – OITS kasalligidan vatot etgan birinchi osiyolik qayd etildi.
  • 1986 – Avstraliyada o’lim jazosi bekor qilindi.
  • 1990 – IBM birinchi marta ESCON davomiy optik interfeysini e’lon qildi.
  • 2007 – Toshkent shahrida Singapur menejmentni rivojlantirish instituti tashkil etildi.
  • 2008 – Nikaragua hukumati Abxaziya va Janubiy Osetiyaning mustaqilligini tan oldi.
  • 2009 – «Ilinden» sayr kemasi Makedoniyadagi Ohrid ko’lida ortiqcha yuk tufayli ag’darilgan va cho’kib ketgan. Bolgariyalik 15 sayyoh halok bo’ldi.
  • 2022 – Kobuldagi Rossiya elchixonasi yonida portlash sodir bo‘ldi..

👉 TAVALLUDLAR:

  • 1187 – Lyudovik VIII (1226) – Fransiya qiroli (1223-1226).
  • 1568 – Tommazo Kampanella – (1639) – italiyalik faylasuf.
  • 1638 – Lyudovik XIV (1715) – Fransiya qiroli (1643-1715).
  • 1817 – Graf Aleksey Tolstoy (1875) – rus yozuvchisi, Kozma Prutkov asoschilaridan biri.
  • 1819 – Mixail Ogaryov (1875) – rus generali, Turkiston yurishlari va Qrim urushi qatnashchisi.
  • 1872 – Ahmet Baytursinov (1937) – qozoq shoiri, adabiyotshunosi, turkshunos, publitsist, oʻqituvchi, tarjimon, jamoat arbobi
  • 1898 – Askochenskiy Aleksandr (1973) – muhandis-irrigator, O’zbekiston FA akademigi (1943), professor.
  • 1905 – Sobir Abdulla (Abdullayev Sobir) – O’zbekiston xalq shoiri (1965).
  • 1948 – Bahrullo Lutfullayev – bastakor.
  • 1948 – Temirov Botir – ilyur sanoat xodimi, mexanik muhandis, Oʻzbekiston Qahramoni (2005).
  • 1959 – Qoʻldoshev Abdulla – Oʻzbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vaziri, general-mayor.
  • 1972 – Fattoh Mirzayev (1921) –  kimyogar olim, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan arbobi (1981).
  • 1973 – Rouz Makgouen – amerikalik kino va televediniye aktrisasi.
  • 1962 – Irina Berlin – bastakor.
  • 1981 – Timur Kapadze – oʻzbekistonlik sobiq professional futbol yarim himoyachisi. Hozirda Oʻzbekiston Olimpiya terma jamoasi va Olimpik klubi bosh murabbiyi sanaladi.
  • 1984 – Otabek Mahkamov – oʻzbekistonlik kino aktyor, huquqshunos.
  • 1989 – Nurbek Alimov – oʻzbekistonlik bloger.
  • 1989 – Ket Grem – amerikalik aktrisa, qo’shiqchi, model.
  • 1990 – Yon A Kim – Janubiy Koreyalik figurali uchish ustasi, Olimpiya chempioni (2010), ikki karra jahon chempioni (2009, 2013).
  • 1995 – Kerolayn Sanshayn – amerikalik aktrisa.
  • 1996 – Sigrid – norveg qo‘shiqchisi.