Без рубрики

5 yanvar kun tarixi

Admin

? BAYRAMLAR:

? Xalqaro boyskautlar kuni

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? AQSh – Qushlar kuni.
?? Belorussiya – Ijtimoiy himoya xodimlari kuni.
?? Hindiston – Guru Gobinda Sinnxning tug‘ilgan kuni.
?? Serbiya, ?? Chernogoriya – Tutsindan.
?? Xitoy – Xarbin shahrida muzdan yasalgan asarlar festivali (1963-yildan).
?? Yaponiya – Qulupnay kuni.

? VOQEALAR:

  • 1477 – Nansi jangi.
  • 1665 – Parijda dunyoda birinchi marta jurnal – «Journal des savants» (“Olimlar jurnali”) nashr etildi.
  • 1675 – Turkxaym jangi.
  • 1728 – Gavana universiteti tashkil etildi.
  • 1731 – Moskvada birinchi ko’cha chiroqlari paydo bo’ldi.
  • 1757 – Robert-Fransua Damien qirol Lyudovik XV ga muvaffaqiyatsiz suiqasd uyushtirdi.
  • 1762 – Rossiya taxtiga Pyotr III chiqdi.
  • 1769 – James Uatt bug‘ mashinasini patentladi.
  • 1809 – Dardanel sulhi imzolandi: Ingliz-turk urushi tugadi.
  • 1905 – Rus-yapon urushi: Port Artur qal’asining taslim bo’lishi.
  • 1919 – Myunxenda Nemis natsional sotsialistlar ishchi partiyasi tuzildi.
  • 1919 – Berlinda Spartakchilar qo’zg’oloni boshlandi.
  • 1933 – San-Fransiskoda Oltin darvozalar koʻprigi ishga tushdi.
  • 1942 – Qizil Armiyaning qishki hujumlari boshlandi
  • 1968 – Chexoslovakiyada Aleksandr Dubchek hokimiyat tepasiga keldi.
  • 1972 – AQShda qayta foydalanish mumkin bo’lgan transport kosmik kemasini yaratish bo’yicha ishlarning boshlanishi.
  • 2005 – Palomar observatoriyasi Erida planetasi mavjudligini tasdiqladi.
  • 2021 – Jorjiya shtatida AQSh Senatiga saylovlarning ikkinchi bosqichi.
  • 2022 – Norozilik namoyishlari tufayli butun Qozog’istonda favqulodda holat joriy etildi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1592 – Shoh Jahon (1666) – Boburiylar saltanati hukmdori (1627-58), Jahongirshohning 3-o‘g‘li.
  • 1855 – King Camp Gillette (1932) – amerikalik ixtirochi va birinchi xavfsiz ustarani ishlab chiqaruvchi.
  • 1874 – Erlanger Jozef (1965) – amerikalik fiziolog, elektrofiziologiya asoschilaridan, Nobel mukofoti sohibi (1944).
  • 1876 ​​- Konrad Adenauer (1967) – Germaniya Federativ Respublikasining birinchi federal kansleri (1949-1963).
  • 1897 – Yunus Rajabiy (1976) – bastakor, xonanda va sozanda (nay, dutor), o‘zbek musiqa merosini to‘plovchisi, O‘zbekiston xalq artisti (1953) O‘zbekiston FA akademigi (1966).
  • 1909 – Zamira Hidoyatova – taniqli o‘zbek aktrisasi,
    O‘zbekiston xalq artisti (1944).
  • 1910 – Umarxo’jayev Muhammad (1984) – O’zbekiston xalq artisti (1968).
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1916 – Malik Nabiev (2008) – O’zbekiston BA akademigi, O’zbekiston xalq rassomi.
  • 1917 – Fayozova Omina – O’zbekiston xalq artisti (1973).
  • 1919 – Shahodat Rahimova (1979) – aktrisa, xonanda (dramatik soprano), O‘zbekiston xalq artisti (1940).
  • 1928 – Bxutto Zulfiqor Alixon (1979) – Pokiston davlati va hukumati boshligʻi (1971—73), bosh vazir (1973—77).
  • 1929 – Anvar Muqimov (1993) – O’zbek yozuvchisi.
  • 1929 – Martin Lyuter King (1968) – afro-amerikalik baptist rohibi hamda Amerika inson huquqlari faoli va yetakchisi, Nobel mukofoti sohibi (1964).
  • 1935 – Furo’g’ Farruxzod (1935) – mashhur eronlik shoira, aktrisa va prodyuser.
  • 1938 – Xuan Karlos I, Ispaniya qiroli (1975-2014).
  • 1955 – Fyodorov Vladimir (1979) – futbolchi, xalqaro toifadagi sport ustasi (1976).
  • 1992 – Suki Uoterxaus – ingliz aktrisasi, qo’shiqchi va model.
  • 2004 – Anastasiya Bezrukova – rus modeli va aktrisasi.
235