6 mart kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Butunjahon limfedema kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Gana – Mustaqillik kuni.
?? AQSh – Tish shifokori kuni.
?? AQSh – Milliy liboslar kuni.
?? Iroq – Milliy bag’rikenglik va birgalikda yashash kuni.
?? Norfolk – Tashkil topish kuni.
?? AQSh – Muzlatilgan oziq-ovqat mahsulotlari kuni.

? VOQEALAR:

  • 845 – Samarrada 42 amoriy shahidlari qatl etildi.
  • 961 – Vizantiya imperatori Nikefor II tomonidan Xandakning zabt etilishi, Krit amirligining tugatilishi.
  • 1521 – Fernan Magellan Guam orolini kashf qildi.
  • 1629 – Ferdinand II Restitutsion ediktni qabul qildi.
  • 1714 – Ingliz muhandisi Henry Mill mashinka uchun patent oldi.
  • 1788 – Norfolk oroliga birinchi flotning kelishi; mahkumlar uchun birinchi turar-joylarning tashkil etilishi.
  • 1790 – Stomatologik burg’u ixtiro qilindi.
  • 1801 – Markiz de Sad „Justine“ romani uchun hibsga olindi.
  • 1804 – «Nyu kastl» – «Yangi qulf» deb nomlangan birinchi parovoz yaratildi.
     – 1834 – Kanadada York shahri Toronto deb o‘zgartirildi.
  • 1869 – Dimitriy Mendeleyev birinchi kimyoviy elementlar jadvalini e’lon qildi.
  • 1857 – AQSh Oliy sudi qullar fuqarolar emas, balki mulk deb qaror chiqardi.
  • 1882 – Serbiya qirollik deb e’lon qilindi.
  • 1883 – Amerikalik ixtirochi Xayram Maksim birinchi bo’lib pulemyotni ixtiro qildi.
  • 1899 – Nemis kimyogari Feliks Xoffmann aspiringa patent oldi.
  • 1902 – „Real Madrid“ futbol klubi tashkil topdi.
  • 1924 – Vatikanda birinchi radiopriyomnik o‘rnatildi.
  • 1941 – Andijon va Surxondaryo viloyatlari tashkil topdi.
  • 1946 – «Eniac» deb nomlangan dastlabki tez ishlovchi kompyuter AQShda ishlatila boshladi.
  • 1948 – Rossiyada Gʻarb madaniyati muzeyi yopildi.
  • 1957 – Gana mustaqillikka erishdi.
  • 1964 – Kassius Kley o’z ismi va familiyasini rasmiy ravishda “Muhammad Ali” deb o’zgartirdi.
  • 1975 – Nishon va Qiziriq tumanlari tashkil etildi.
  • 1984 – Britaniya  shaxtiyorlarining ish tashlashi boshlandi.
  • 1990 – Afg’onistonda prezident Muhammad Najibulloh hukumati davlat to’ntarishiga urinishni bostirdi.
  • 1992 – Oʻzbekiston va Germaniya davlatlari oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.
  • 1995 – Yevropa Ittifoqiga a’zo bo’lgan 15 davlat bilan Turkiya Respublikasi o’rtasida «Boj ittifoqi bitimi» imzolandi.
  • 1997 – Buyuk Britaniya qirolichasi Yelizaveta II o’zining birinchi rasmiy veb-saytini ochdi.
  • 2018 – Rossiya harbiy-havo kuchlarining An-26 samolyoti Suriyaning Xmeymim aviabazasiga qo‘nayotganda halokatga uchradi va 39 kishi halok bo‘ldi.
  • 2022 – Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi: Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy oltita shaharga: Xarkov, Chernigov, Mariupol, Xerson, Gostomel va Volnovaxaga “Ukraina Qahramon shahri” faxriy unvonini berdi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1340 – Jon Gaunt (1399) – Lankasterning 1-gersogi, Lankaster xonadonining asoschisi.
  • 1405 – Xuan II Kastiliya (1454) – Kastiliya va Leon qiroli.
  • 1475 – Mikelanjelo (1564) – Uyg‘onish davrining buyuk italyan haykaltaroshi, me’mori, rassomi va shoiri.
  • 1870 – Oskar Shtraus (1954) – avstriyalik bastakor.
  • 1884 – Aleksandr Belyayev (1942) – rus ilmiy fantastika yozuvchisi.
  • 1889 – Hamza Hakimzoda Niyoziy (1929) – shoir, dramaturg.
  • 1913 – Aleksandr Pokrishkin (1985) – aviatsiya marshali (1972), 3 marta Sovet Ittifoqi Qahramoni.
  • 1927 – Gabriel Garsia Markes (2014) – kolumbiyalik yozuvchi, Nobel mukofoti sohibi (1982).
  • 1929 – Fozil Iskandar (2016) – rus va abxaziya yozuvchisi va shoiri.
  • 1936 – Mirzayev To’ra – folklorshunos olim.
  • 1937 – Valentina Tereshkova – rus kosmonavt-uchuvchisi (1963),  jahonda 1-ayol kosmonavt.
  • 1940 – Xayitova Olmaxon (2014) – xonanda, O‘zbekiston xalq artisti.
  • 1978 – Lara Koks – avstraliyalik aktrisa va model.
  • 1989 – Agneshka Radvanska – polshalik tennischi ayol.
  • 1992 – Olga Meganskaya – Rossiyalik qoʻshiqchi.
  • 2001 – Zoe Sadovski-Sinnott – yangi zelandiyalik snoubordchi, Olimpiada chempioni (2022).