Tektonofizika

Tektonofizika — tektonikaning tof jinslari qatlamlarida tektonik deformasiyalar (burmalar, uzilmalar va b.) vujudga kelishining fizik sharoitlarini o’rganuvchi bulimi. T. bir turda tuzilmagan (mas., donali yoki qatlamli) er pustida sodir bulgan yirik deformasiyalarni urganishda fizika va mexanikaning plastik deformasiyalar va qattiq jismlar emirilishi haqidagi tadqiqot natijalaridan foydalanadi. Tektonik deformasiyalar uzok, vaqt va astasekin rivojlanganligi bois T.ning vazifasi — tog jinslarining plastic deformasiyasining barcha bosqichlarini kuzatish, ularda er pusti uchun xos bulgan uzilishlarning tarqalishi va bu deformasiyalarning o’tish sharoitlarini hisobga olishdir. T. izlanishlarining asosiy maqsadi ilgari er po’stida mavjud bo’lgan kuchlanish maydonlarida shakllangan tektonik strukturalar genezisini aniqlashdan iborat. T.ning ahamiyati shundaki, unda tektonik strukturalarning hosil bo’lish mexanizmi to’g’risida to’g’ri tasavvurga ega bo’lish — er po’stida ularning tarqalish qonuniyatlarini oldindan ko’ra bilishga imkon beradi. T.da tektonik jarayonlarning fizik modellash metodi keng qo’llaniladi. T. tadqiqotlari natijasidan chuqur jarayonlar sabablarini o’rganish, er qimirlashni bashoratlash, qidiruv va qazish ishlari va b.da foydalaniladi. «T.»termini fanga rus geologlari V. V. Belousov, M. V. Gzovskiylar tomonidan kiritilgan (1954).