Radiokarnay

Radiokarnay, reproduktor nutq, muzika va boshqa tovushlarni balandlatib eshittiradigan elektroakustik yoki mexanik qurilma. Tovush chastotali elektr toki yoki kuchlanishni mexanik vosita (diffuzor, diafragma va boshqalar) yordamida tovush tebranishlariga aylantirib beradi. … Read More

Radiointerferometr

Radiointerferometr [radio…, interfer(entsiya) va metr] — turli fizik kattaliklarni o’lchashda ishlatiladigan asbob. Ishi radioto’lqinlar Interferentsiyasiga asoslangan. Radioastronomik kuzatishlar uchun mo’ljallangan. Bir-biridan ma’lum masofada joylashgan va kabel, to’lqino’tkazgich yoki retranslyatsion aloqa … Read More

Radiozond

Radiozond (radio… va zond) — erkin atmosferada meteorologik elementlar (bosim, temperatura, namlik)ni o’lchaydigan va shu ondayoq o’lchash natijalarini radiosignallar orqali yerga uzatadigan Aerologik asbob. Erdagi qabul qiluvchi radiopriyomnik orqali olingan … Read More

Raga, rag

Raga, rag (sanskritcha — rang, istak) — hind va Pokiston xalqlari mumtoz musiqa janri. Ragalar o’zbek maqomlari singari muayyan tovush-qator (Txat), ohang tuzilmalari (pakar) va usul (tal) jihatidan bir-biridan farqlanadi. … Read More

Ravon

Ravon — ilk o’rta asrlardagi toxariston shaharlaridan biri. Qunduz shahridan shimoli Sharqda, Hazrati Imom shahri va Toliqon qishlog’i oralig’ida joylashgan. 9-asrda Ravon jome masjidi bor kichik shahar bo’lgan. Ravon atrofi … Read More

Radioaktiv karotaj

Radioaktiv karotaj — burg’i quduqlarining geofizik tadqiq qilish metodlari majmui. Radioaktiv (ionlashtiruvchi) nurlanishni qayd qilishga asoslangan. Radioaktiv karotaj metodining 2 ta asosiy guruhi mavjud: ukarotaj va neytronli karotaj. O’z navbatida, … Read More

Ramapiteklar

Ramapiteklar (Ramapithecus) qirilib ketgan odamsimon maymunlar. 2 turi ma’lum. Pastki jag’suyaklari qoldiqlari va tishlari Hindistonda yuqori miosen yotqiziqlaridan topilgan (1934). Ramapiteklar qoldiqlari Sharqiy Afrika (Keniya, 1962), Yevropa (Vengriya, Turkiya)dan ham … Read More

Ramonikaxal (Ramon u Cajal) Santyago

Ramonikaxal (Ramon u Cajal) Santyago (1852.1.5, Petilya, Navarra — 1934.17.10, Madrid) — ispaniyalik gistolog. Valensi, Barselon, Madrid (1892-1922) universitetlari professor. Neyron nerv sistemasining morfologik birligi ta’limotining asoschisi (1894). Ilmiy faoliyati … Read More

Randeya sulhi

Randeya sulhi — Rim imperiyasi bilan Parfiya va Armaniston o’rtasida milodiy 62 yil Randeya (hozirgi Turkiyaning Xarberdi shahri yaqinida) da tuzilgan bitim. Rim qo’shinlarining Armanistonni egallash uchun qilgan yurishlari muvaffaqiyatsizlikka … Read More

Randalash stanogi

Randalash stanogi — 1) yassi va shakldor sirtlarni yo’nish uchun mo’ljallangan metall kesish qurilmasi. Ko’ndalang randalash va bo’ylama randalash xillariga bo’linadi. Ko’ndalang Randalash stanogida keskin polzun bilan birga ilgarilama-qaytma harakatlanadi, … Read More